مطالعه زون های طلا دار در سنگ های ولکانیکی و کربناتی منطقه خونی، شمال شرق انارک

چکیده منطقه ی خونی در50 کیلومتری شمال شرقی شهر انارک و270 کیلومتری شهر اصفهان واقع گردیده است. این منطقه در زون ایران مرکزی قرار دارد و سنگ هایی با سن پروتروزوئیک فوقانی و سنگ های نفوذی آتش فشانی با سن ائوسن منطقه را می پوشانند. قدیمی ترین سنگ های این منطقه شیست ها و فیلیت ها هستند، که دارای سن پروتروزوئیک بوده و20% منطقه را پوشش می دهند. بر اساس بررسی های کانه شناسی ، زمین شناسی و ژئوشیمیایی می توان کانی سازی های منطقه ی خونی را به دو گروه عمده تقسیم کرد. نخست کانی سازی کاظمی که سولفیدی بوده و به واسطه داشتن عناصر پایه دارای اهمیت می باشد و شواهد از دمای کم جایگزینی حکایت دارد. دوم کانی سازی های شمالی و زون های کانی سازی چشمه خونی، که اکسیدی بوده و عیار عناصر پایه به شدت اندک می باشد. با توجه به اهمیت کانی سازی چشمه خونی به لحاظ حضور طلا و جهت آن که بتوان با توجه به امکانات موجود نتایج بهتری گرفت، بررسی ها صرفاً بر روی این کانی سازی متمرکز گردید. رخداد کانی سازی چشمه خونی در بخش شرقی منطقه مورد مطالعه شامل یک سری زون های رگچه ای و پراکندگی سرسیتی- آرژیلیتی با میزبان سنگ های آتش فشانی ائوسن می باشد. مطالعات صورت گرفته در منطقه ی خونی و بررسی نمونه های برداشتی از زون های دگرسانی و رگچه های موجود در سنگ های آتش فشانی شرق منطقه خونی در نزدیکی با همبری شیست ها، نشان دهنده ی آن است که طلا عیارهای قابل توجهی را از خود نشان می دهد و با دور شدن از این همبری ها به طرف شرق عیار طلا کاهش می یابد. بنابراین به نظر می رسد سنگ های آتش فشانی چشمه خونی که وسعت قابل توجهی را در شرق منطقه ی خونی دارند، به عنوان گزینه ی مناسب جهت ادامه ی مطالعات مدنظر باشند. ماده معدنی در این کانی سازی به صورت رگه ای و کانی های اصلی آن مگنتیت، هماتیت و به مقدار جزئی گوتیت می باشند، عیار عناصر پایه در این کانی سازی به شدت اندک می باشد و طلا در رگه های آن دیده می شود. روابط همبستگی داده های لیتوژئوشیمیایی نشان دهنده ی آن است که علی رغم آن که به جز طلا عیار هیچ یک از عناصر دیگر در رگه های کانی سازی چشمه خونی در حد اقتصادی نمی رسد اما وجود تغییرات معنادار و به عبارتی افزایش و کاهش هماهنگ عیار برخی عناصر در مقایسه با تغییرات عیاری طلا می تواند بر ارتباط ژنتیکی آن ها دلالت داشته باشد. تزریق توده های نفوذی و در پی آن صعود سیالات تأخیری سیلیسی، موجب رخداد دگرسانی در بعضی از سنگ ها شده است. مشاهدات صحرایی، مطالعات سنگ‎شناسی و نیز نتایج پراش پرتو ایکس نمونه‎ها بیان گر وجود دگرسانی آرژیلی، لیسونیتی، تشکیل تالک و سرپانتین و همچنین آلونیتی شدن و پروپیلیتی شدن در منطقه خونی می باشد. بر اساس مطالعه میان بارهای سیال منطقه مورد مطالعه اکثر میان?بارهای مطالعه شده در نمونه?های معدن خونی دو فازی و از نوع مایع - گاز می?باشند و بیشترین فراوانی دمای یکنواختی در محدوده 290 تا 320 درجه سانتی گراد محاسبه شد. دمای ذوب آخرین بلور یخ حدود co1- تا1/7- و شوری این میان?بارها از 65/1 تا 6/10(nacl wt%) تخمین زده شده است. مقایسه دمای یکنواختی و شوری میان?بارهای سیال کانسار خونی با سایر کانسارهای هیدروترمال نشان می?دهد که این کانسار از نوع اپی?ترمال می?باشد.