مقایسه اثربخشی دو رویکرد خانواده درمانی مبتنی بر طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرحواره های ناسازگار اولیه، تفکیک خویشتن، سبک های دلبستگی و میل به طلاق در مراجعان متقاضی طلاق شهر سقز

چکیده مقدمه: در بررسی علت طلاق علاوه بر عوامل اجتماعی، اقتصادی و حقوقی، توجه به علل فردی و روان شناختی که منجر به طلاق و مشکلات زناشویی می شود، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در مورد مشکلات و رضایتمندی زناشویی نظریه های متعددی مطرح شده است و روشهای درمانی مختلفی برای حل این مشکلات ارایه شده است که در این پژوهش به بررسی مقایسه اثر بخشی دو روش خانواده درمانی برای حل مشکلات زوجین طلاقی پرداخته شد. هدف تحقیق: این پژوهش با هدف بررسی مقایسه اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرحواره های ناسازگار اولیه، تفکیک خویشتن، سبک های دلبستگی و میل به طلاق در مراجعان متقاضی طلاق شهر سقز صورت گرفت. روش تحقیق: طرح این پژوهش از نوع آزمایشی به شیوه پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه تحقیق مراجعان متقاضی طلاق اعم از خود ارجاعی و یا ارجاع داده شده از طرف دادگاه به مراکز مشاوره ای بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید شهرستان سقز واقع در استان کردستان در سال 1388 بوده است. از این جامعه 66 مراجع به شیوه تصادفی ساده طی چند مرحله انتخاب شدند، به شیوه جایگزینی تصادفی، افراد در سه گروه 22 نفری(گروه طرح واره درمانی، نظام عاطفی بوون درمانی و گواه )گماشته شدند. با ابزارهای پرسشنامه طرح واره ناسازگار یانگ ویرایش سوم(90سوالی)، پرسشنامه تفکیک خویشتن اسکورون، پرسشنامه میل به طلاق روزلت، جانسون و مورو و مقیاس تجربه روابط نزدیک برنِن، کِلارک و شیَور میزان متغیرهای وابسته طرحواره های ناسازگار اولیه، تفکیک خویشتن، سبک های دلبستگی و میل به طلاق در مراجعان متقاضی طلاق اندازه‎گیری شد(پیش آزمون) و سپس دو رویکرد طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر دو گروه آزمایشی به میزان 8 جلسه 1 ساعتی با هفته ای دوبار به شیوه ی مشاوره فردی اجراء شد و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد، سرانجام میزان تغییر متغیرهای وابسته در سه گروه مجدداً با همان ابزارها اندازه گیری شدند(پس آزمون). نتایج: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیری نشان داد که بین مراجعان متقاضی طلاق گروه های آزمایش و کنترل در متغیرهای وابسته (طرح واره های ناسازگار اولیه, تفکیک خویشتن, سبک های دلبستگی و میل به طلاق) تفاوت معنا داری وجود دارد(0001/0p ). بدین ترتیب فرضیه ها مبنی بر خانواده درمانی مبتنی بر طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون درمانی بر طرح واره های ناسازگار اولیه, تفکیک خویشتن, سبک های دلبستگی و میل به طلاق موثر هستند، تائید شدند. همچنین نتایج نشان داد که دو رویکرد طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون درمانی در اثر بخشی بر طرحواره ها و مولفه های آن، اثر تقریبا یکسانی دارند اما در اثر بخشی بر تفکیک خویشتن و مولفه های آن، سبک دلبستگی و مولفه های آن و میل به طلاق، نظام عاطفی بوون درمانی موثرتر از طرح واره درمانی بوده است.