پتروژنز سنگهای آذرین ائوسن فوقانی نوار ماگمایی کاهک - عباس آباد

نوار آتشفشانی آلکالن عباس آباد، در جنوب نوار افیولیتی سبزوار و در لبه ی شمال شرقی زون ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی – رسوبی این منطقه از تناوب گدازه های بازیک – حدواسط و سنگ های آذرآواری وابسته به همراه میان لایه های رسوبی (شیل توفی، ماسه سنگ توفی، شیل، سیلتستون، ماسه سنگ، کنگلومرا و آهک نومولیت دار) به سن ائوسن میانی – فوقانی تشکیل شده اند. مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی حاکی از خروج گدازه های آلکالن بازالتی – تراکی آندزیتی به درون یک محیط دریایی بسیار کم عمق تا کم عمق دریایی باز در ائوسن میانی – فوقانی است. سنگ های آتشفشانی مورد مطالعه دارای طیف ترکیبی اولیوین بازالت، تراکی بازالت، تراکی آندزی بازالت و تراکی آندزیت هستند که بیانگر یک سری تفریقی از اولیوین بازالت تا تراکی آندزیت می باشند. بررسی شواهد پتروگرافی این سنگ ها، حاکی از تغییر و تحولات پیوسته در آن ها شامل ظهور و حذف برخی کانی ها، وجود شواهد بافتی عدم تعادل (نظیر حاشیه ی واکنشی، ادخال، بافت غربالی و منطقه بندی در فنوکریست های پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن) است. شواهد ژئوشیمیایی موجود در سنگ های آتشفشانی مورد مطالعه مویَد ماهیت آلکالن سدیک، نقش تبلور تفریقی و به مقدار کمتر آلایش ماگمایی در تکوین و تحول ماگمای آن هاست. این سنگ ها از عناصر نادر خاکی سبک و عناصر لیتوفیل بزرگ یون غنی شدگی و از عناصر نادر خاکی سنگین تهی شدگی نشان می دهند. آنومالی منفی عناصر با شدت میدان بالا مانند ti، nb و ta در سنگ های مورد مطالعه از ویژگی های شاخص محیط های قوسی است. ماگمای سازنده ی سنگ های آتشفشانی عباس آباد احتمالاً از ذوب بخشی درجه ی پایین (16-14 درصد) یک سنگ منشأ گارنت لرزولیتی در اعماق 80 تا 100 کیلومتری حاصل شده اند. این ماگما، حاصل ذوب بخشی پوسته ی اقیانوسی فرورانده شده ی نئوتتیس به زیر بخش شمالی زون ایران مرکزی و گوه ی گوشته ای روی آن در یک زون فرورانش قوسی می باشد