بررسی ارتباط پلی مورفیسم های g/c -765و+8473t/c ژن cox-2 با سرطان ریه در جمعیت ایران

سیکلواکسیژنازها، از خانواده ی اکسیژنازها هستند که در انسان دو نوع آن به نام سیکلو اکسیژناز 1 و 2 وجود دارد، سیکلو- اکسیژناز1 همیشه بیان می شود اما بیان سیکلو اکسیژناز 2 بسته به شرایط فیزیولوزیک بدن تغییر می کند، این آنزیم ها دارای دو نوع فعالیت سیکلو اکسیژنازی و پراکسیدازی بوده که با این دو نوع فعالیت پروستاگلندین ها را بوجود می آورند. پروستاگلندین ها نقش های متعددی در بدن دارند از جمله فعالیت در سیستم ایمنی، تنظیم قطر رگها در سیستم گردش خون، کمک به فعالیت های دستگاه گوارش و فرایند تصفیه خون درکلیه، التهاب، درد، تقسیم سلولی و رگزایی می باشند. مطالعات گویای افزایش سطح این مواد در برخی از سرطان ها در مراحل گسترش و متاستاز می باشد. بر این اساس پلی مورفیسم های موثری در ژن سیکلو اکسیژناز2 شناخته و ارتباط بعضی از آنها بواسطه افزایش بیان در سرطان های مختلفی مثل روده بزرگ، حنجره، پروستات، معده و ریه مشاهده شد. پلی مورفیسم های 765g/c- و +8473t/cباعث افزایش بیان آنزیم شده و ارتباط آن ها در سرطان های مختلفی از قبیل ریه مطالعه شده است. پلی مورفیسم -765g/c بر میزان بیان از طریق تغییر جایگاه اتصال فاکتور رونویسیsp1 و پلی مورفیسم +8473t/c در پایداری mrna ایفای نقش دارند، به طوری که به ترتیب آلل g و آلل c در این پلی مورفیسم ها منجر به افزایش سطح آ نزیم سیکلو اکسیژناز و بنابراین افزایش ریسک سرطان می گردند. هدف از مطالعه نمونه - شاهد حاضر ارزیابی اثر پلی مور فیسم های مذکور بر گسترش و متاستاز سرطان ریه می باشد. بدین منطور 120 نمونه مبتلا به سرطان ریه و 110 نمونه کنترل بوسیله تکنیک rflp-pcr تعیین ژنوتیپ گشتند. مطالعات آماری نشان می دهد که ژنوتیپ cc پلی مورفیسم +8473t/c در گروه بیماران (84/45%) نسبت به گروه کنترل (45/30%) فراوانی بیشتری داشته، همچنین آلل c پلی مورفیسم +8473t/c در بیماران متاستازی فراوانی بیشتری نشان داد. بنابراین آلل فوق می تواند بعنوان ریسک فاکتور متاستازی در نظر گرفته شود. ژنوتیپ gg پلی مورفیسم -765g/c در بیماران (5/62%) نسبت به گروه کنترل (45/55%) افزایش معنی دار آماری از خود نشان نداد. اما وقتی که بیماران به دو گروه متاستازی و غیر متاستازی تقسیم شدند ارتباط ضعیفی بین ژنوتیپ gg پلی مورفیسمg/c با متاستاز مشاهده شد. با آنالیز گروههای مختلف بیماران مشاهده شد که به ترتیب در مردان سیگاری، زنان سیگاری، مردان غیر سیگاری و در نهایت زنان غیر سیگاری برای پلی مورفیسم+8473t/c افزایش ریسک وجود دارد اما در پلی مورفیسم765 g/c - فقط برای گروه متاستازی افزایش ریسک مشاهده گردید. در مجموع مطالعه اپیدمیولوژی حاضر برای اولین بار در ایران نشان داد که ژنوتیپcc پلی مورفیسم+8473t/c به عنوان یک فاکتور تسهیل کننده، با ریسک گسترش و متاستاز سرطان ریه در گروههای مختلف جنسیت و استعمال دخانیات به ویژه مردان سیگاری مرتبط می باشد و ژنوتیپ gg پلی- مورفیسم 765 g/c - به طور نسبتاً ضعیفی با متاستاز سرطان ریه در ارتباط می باشد.