بررسی زندگانی و اندیشه سیاسی محمدمحسن فیض کاشانی

فیض کاشانی از دانشمندان دوره صفوی با آراء و اندیشه های سیاسی - مذهبی ویژه ای در زمینه فقه و کلام و گرایشات فلسفی ، عرفانی و اخباری موجب بروز تنشهای خاصی در میان علمای دوران خود شده است . بویژه رفتار زاهدانه و اشعار عارفانه وی موجب طرح اتهاماتی علیه او شد که در طول زندگانی درگیر چنین اتهاماتی بوده است . به لحاظ فقهی وی معتقد است که علما نباید با اتکا به رای خود احکام شرعی صادر کنند زیرا مبنای رفتار و عمل به احکام، همانا قرآن و سنت پیامبر و انبیاء الهی است و اعتباری به عقل زمینی نیست . نیز معتقد است که متکلمین با توسل به جدل، مباحثی را طرح می کنند که ارتباطی به اصول دینی ندارد و درکل آن را بدعت آمیز می داند. وی به لحاظ سیاسی برای علما و دانشمندان مقام و مسئولیتی قایل نیست و هیچگاه نیابت امام را برای غیرمعصوم عنوان نمی کند. وی حکومت سلاطین را بواسطه نیاز جامعه به امنیت ، مشروع می داند و معتقد است علما با به ارث بردن نقش تربیتی انبیاء و اولیاء سلطان را در کار تامین امنیت و رفاه اجتماعی یاری می کنند. مردم نیز باید در صورت ناتوانی از فهم امور شرعی از علما و دانشمندانی که راستی و درستی آنها محرز شده است تبعیت کنند.