حقوق ارتباطی در جامعه اطلاعاتی

حمایت از حقوق ارتباطی،یک اندیشه جدیدحقوقی درحوزه ارتباطات است،که اززمان طرح آن درجهان بیش ازیک دهه،نمی گذرد.حقوق ارتباطی،عنوانی جدیداست، اماهرگزموضوعی جدید نیست. «حقوق ارتباطی»فراتر ازیک مفهوم است و یک اندیشه تلقی می شود که کوشش دارد ظرفیت های قانونی حوزه ارتباطات را به عمل برساند.این اندیشه، ارتباطات را نه صرفا در حد رسانه ها و اطلاعات بلکه امکان گفتن و شنیدن ،تفاهم، تعامل ودرک متقابل میان همه افراد و گروهها از ضعیف و قوی و اقلیت و اکثریت می داند و به این دلیل ارتباطات انسانی را جستجو می کند. حقوق ارتباطی در شرایط کنونی گسترش فناوریهای اطلاعات و ارتباطات وپدیداری شکل بندی جدید اجتماعی موسوم به جامعه اطلاعاتی مطرح شده است و این شرایط را فرصت و تهدیدی برای تقویت یاتضعیف حق اصلی حوزه ارتباطات می داند.این فناوریهاعلاوه برنیازهای حقوقی جدیدکه آفریده اند، خود فرصتی شده اندتا برخی حقوق درحوزه ارتباطات که به دلایل مختلف،مغفول مانده اندیابا موانعی روبرویند،امکان اجرا وتحقق کامل بیابند. حقوق ارتباطی،اندیشه ونظام حقوقی مغتنم برای استفاده از فرصت آفرینی فناوریهای اطلاعات وارتباطات و جامعهء اطلاعاتی ونیزآمادگی ومقابله با چالش آفرینی در این شرایط جدید است. حقوق ارتباطی بر لزوم فراهم شدن امکان تحقق حق های بشری ارتباطی و برابری در دستیابی به این امکانات ،تاکید دارد. اندیشه «حقوق ارتباطی» جامعه کنونی بشر را جامعه ای پیچیده و واسطه ای می داند که در آن قدرت و کنترل منابع به طور بسیار نامنظم و نابرابر توزیع شده اند هدف حقوق ارتباطی کارآ ساختن حق آزادی بیان و دیگر حق های موجود در حوزهء ارتباطات است. این هدف محقق نمی شود مگر با تأمین لوازم وامکانات تحقق این حق ها. هدف از این اندیشه آن است که حقوق بشر ارتباطی راکه تاسالهای اخیرمغفول مانده بودند،درشرایط جدید متاثر ازایجاد و توسعه فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، با شیوه خاص، احیا و محقق سازد. اتکاء حقوق ارتباطی برلایحه بین المللی حقوق است که این لایحه مشتمل برسه سند مهم جهانی حوزه حقوق بشر و شهروند یعنی اعلامیه جهانی حقوق بشر،میثاق بین المللی حقوق سیاسی و مدنی و میثاق بین المللی حقوق اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی است.«حقوق ارتباطی» حق جدیدی را معرفی نمی کند بلکه حق های تحت پوشش خود رادرصورتی قابل تحقق می داند که به صورت مجموعه غیرقابل تفکیک و نیز به استناد لایحه یادشده، مورد توجه قرار گیرند. حق آزادی بیان محوری ترین حق ازمجموعه حق های ذیل اندیش? «حقوق ارتباطی»،به عبارتی،قلب«حقوق ارتباطی»است. چون این حق به تمام حق های دیگر حوزه ارتباطات مربوط می شود.این اندیشه چون آزادی بیان و اطلاعات را برای همگان خواهان است،بر برابری تأکید دارد. نتیجه تحقیق میدانی که با استفاده از روش کیو(q-methodology ) دراین رساله برای گروهی از کارشناسان اجرا شد ،نشان داد که حق آزادی بیان حق اصلی مورد نظر آنهاست.