جستجوی علل ژنتیک بروز بیماری گلوکوم مادرزادی اولیه در بیماران ایرانی

گلوکوم بیماری پیچیده چشم معمولا" همراه با افزایش فشار داخل چشم و آسیب عصب بینایی و فنجانی شدن سر عصب بینایی است ، بطوریکه می تواند در اثر عدم یا تاخیر درمان مو جب از دست رفتن بینایی گردد. گلوکوم بر اساس اتیولوژی (اولیه یا ثانویه) ،آ ناتومی اتاقک قدامی (زاویه باز یا بسته) و زمان بروز علایم (کودکی و بزرگسالی) به سه دسته گلوکوم زاویه باز اولیه، گلوکوم زاویه بسته اولیه و گلوکوم مادرزادی اولیه تقسیم می شود. اطلاعات محکم گواه نقش عوامل ژنتیکی در بروز این بیماریها است، از جمله وجود تعداد قابل توجهی از خانواده ها که دارای بیش از یک فرد بیمار هستند. تا بحال جایگاههای ژنی (genetic loci) و تعدادی ژن در ارتباط با انواع گلوکوم شناخته شده اند. در این پژوهش تاکید بر گلوکوم مادرزادی اولیه (primary congenital glaucoma) یا pcg بوده است که گزارش شده شیوع آن در خاورمیانه بالاتر از کشور های غربی است. در رابطه با گلوکوم اولیه مادرزادی سه جایگاه ژنی glc3a ، glc3b و glc3c تا بحال شناخته شده و تنها ژنcyp1b1 دراین رابطه در جایگاه ژنی glc3a در کروموزوم 2p21 شناسایی شده بود. قبلا" معلوم شده بود که علت ژنتیکی بیماری در حدود 70% از بیماران pcg ایرانی جهش در همان ژنcyp1b1 است. در اینجا 21 خانواده pcg که جهش در ژنcyp1b1 در آنها مشاهده نشده بود، برای پیوستگی به دو جایگاه ژنی glc3b و glc3c با استفاده از نشانگر های microsatellite مطالعه شدند. تعداد 3 خانواده با پیوستگی به glc3b در کروموزوم 1p36 و 5 خانواده با پیوستگی به glc3c در کروموزوم 14q24 شناسایی شدند. از آنجائیکه خانواده های پیوسته به glc3b کوچک بودنداز ادامه مطالعه آنها صرف نظر شد. سه خانواده پیوسته به glc3c پیگیری شدند. ابتدا پیوستگی با رویکرد genome wide linkage analysis و با استفاده از ریزآرایه های(microchip) حاوی حدود 400000 مارکر snp تائید و منطقه پیوستگی به فاصله 55/4 مگاباز محدود شد. سپس در اثر غربالگری ژنها در منطقه پیوسته ، ژن ltbp2 بعنوان ژن جدید عامل بیماری pcg شناخته شد. نبود پیوستگی به دو جایگاه ژنی glc3b و glc3c در خانواده های بدون جهش در ژنcyp1b1 گواه بر وجود جایگاههای ژنی ناشناخته برای بیماری pcg است. تفاوت فنوتیپی آشکاری میان بیماران با جهش در انواع ژنها یا با پیوستگی به انواع جایگاهها مشاهده نشد. در ادامه برای شناخت هرچه بهتر چهره ژنتیکی بیماری pcg در بیماران ایرانی، ژن myoc که اغلب باعث بیماری گلوکوم زاویه باز می شود ، ولی گاه در بیماری pcgدر جوامع دیگر نیز گزارش شده است ، میان بیماران pcg غربالگری شد اما جهش در این ژن یافت نشد.