طراحی و تدوین ساز و کارهای حافظه سازمانی در آستان قدس رضوی

آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت ابعاد مختلف حافظه سازمانی شامل حافظه فرهنگی، حافظه ساختاری، حافظه مدیریتی، حافظه شخصی، حافظه فیزیکی، حافظه برون سازمانی از یک سو و ابعاد مختلف یادگیری سازمانی شامل اکتساب دانش، انتشار دانش، تفسیر دانش و حافظه سازمانی از سوی دیگر می باشد. آزمون فریدمن انجام شده در خصوص تعیین عوامل موثر در مدل حافظه سازمانی نشان داد که طبق نظر متخصصان دانشگاهی ابعاد حافظه های فرهنگی، ساختاری، مدیریتی، شخصی، فیزیکی و برون سازمانی نقش موثری در شکل دهی به حافظه سازمانی این سازمان دارد. همچنین میانگین های رتبه بندی شده و نتایج حاصل از انجام آزمون ویلکاکسون برای هر زوج از ابعاد مدل حاکی از آن است که حافظه مدیریتی و حافظه برون سازمانی در این سازمان از اهمیت بیشتری در شکل دهی به حافظه سازمانی برخوردار است. حافظه ساختاری و حافظه فیزیکی و نیز حافظه فرهنگی و حافظه شخصی با میانگین رتبه های نزدیک به یکدیگر در رده های بعدی اهمیت قرار دارند. ازطرف دیگر با توجه به یافته های حاصل از پژوهش در فصل چهارم مشخص گردید که آنچه به حافظه سازمانی فعلی آستان قدس رضوی شکل داده است ابعادی به این ترتیب حافظه ساختاری، حافظه مدیریتی، حافظه فیزیکی، حافظه برون سازمانی، حافظه فرهنگی و حافظه شخصی می باشد. دلایل استفاده از ابعاد حافظه سازمانی به ترتیب ذکر شده در آستان قدس رضوی برای ذخیره سازی اطلاعات این است که بازیابی اطلاعات در این سازمان در وهل? اول از طریق رفتار افراد، ساختار سازمانی و مشاغل در سازمان قابل دستیابی است. عامل دوم در ذخیره و بازیابی اطلاعات تبیین چشم انداز، ماموریت، اهداف و سایر موضوعات مدیریتی در قالب بیانیه ها و اسناد در سازمان نظیر آنچه در فرآیند برنامه ریزی استراتژیک این سازمان انجام شده است می باشد که تبیین کنند? بخشی از حافظه مدیریتی است. با توجه به اینکه در آستان قدس رضوی مجموعه فلسفه ها، فرضیات، ارزشها، انتظارات، اعتقادات، طرز فکرها و هنجارهای سازمان به عنوان مبانی جهت انجام اقدامات حال و آینده مورد استفاده قرار می گیرند می توان گفت این سازمان از حافظه فرهنگی نیز در راستای ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات و دانش استفاده می نماید و نهایتا این که استفاده از تجربیات افراد به عنوان دانشی که ریشه در اعمال، رویه ها، تعهدات، ارزشها و احساسات آنها دارد در این سازمان حاکی از بهره گیری سازمان از حافظه شخصی اعضای خود برای ذخیره و استفاده از اطلاعات می باشد.داده های حاصل از پاسخگویی مدیران و کارشناسان آستان قدس رضوی به سوالات پرسشنامه سنجش ابعاد حافظه سازمانی در دو وضعیت موجود و مطلوب و انجام آزمون علامت بر روی این داده ها نشان داد که ابعاد حافظه سازمانی در دو وضعیت موجود و مطلوب از دیدگاه مدیران و کارشناسان با یکدیگر تفاوت های جدی دارد. این تفاوت از دو جنبه قابل بررسی است جنب? اول میزان اهمیت هر بعد از ابعاد حافظه سازمانی در دو وضعیت موجود و مطلوب و جنب? دوم اولویت توجه و استفاده از این ابعاد در شکل دهی به نظام حافظه سازمانی است. از جنبه اول اشاره به این نکته که تفاوت معنی دار و مثبتی میان میانگین نمرات هر بعد در دو وضعیت موجود و مطلوب وجود دارد بیانگر این است که علی رغم بهره گیری نسبی از این ابعاد در وضعیت موجود و کنونی اهمیت و ضرورت بهره گیری بیشتر و موثرتر از هر یک از این ابعاد در وضعیت مطلوب می باشد. در ادامه با استفاده از داده های حاصل از پاسخ های مدیران و کارشناسان آستان قدس رضوی به سوالات پرسشنامه سنجش ابعاد یادگیری سازمانی در دو وضعیت موجود و مطلوب و انجام آزمون علامت بر روی این داده ها جایگاه حافظه سازمانی به عنوان یکی از مولفه های اصلی یادگیری سازمانی در مدل موجود و مطلوب یادگیری سازمانی در آستان قدس رضوی مشخص گردید. یافته های حاصل از این مدل بیانگر آن است که حافظه سازمانی به عنوان یک بعد مهم در مقایسه با سایر ابعاد مدل یادگیری سازمانی در هر دو وضعیت موجود و مطلوب مورد توجه بوده است. نکته قابل توجه در ارتباط با بعد حافظه سازمانی این است که این بعد بر اساس نتایج حاصل از آزمون فریدمن که در فصل چهارم نتایج آن گزارش شده است دارای بالاترین میانگین رتبه بندی شده است که بیانگر اهمیت این بعد نسبت به سایر ابعاد مدل یادگیری سازمانی است.می توان گفت با طراحی سامانه اطلاعاتی مناسب و مبتنی بر قابلیت های آستان قدس رضوی فرآیند ذخیره سازی و باز آفرینی اطلاعات در سازمان به نحوی شایسته انجام گردیده و از هدر رفتن دانش موجود در سازمان تا حد امکان پیشگیری خواهد شد.برای طراحی چنین سامانه ای بایستی بر روی عواملی تمرکز نمود که بیشترین فاصله از وضع مطلوب را دارند(یعنی به ترتیب حافظه شخصی ، فیزیکی ، فرهنگی ، ساختاری ، برون سازمانی ، مدیریتی).بنابراین سامانه اطلاعاتی مناسب جهت ذخیره سازی و باز آفرینی اطلاعات سازمانی در آستان قدس رضوی باید. 1. از توانمندی لازم جهت تبدیل دانش ضمنی کارکنان به دانش آشکار و قابل استفاده توسط دیگران برخوردار باشد. 2. بهره مند از ماشین آلات و تکنولوژیهای مخابراتی و اطلاعاتی روز باشد و دارای سیستم های ضبط و بایگانی پیشرفته باشد. 3. به مولفه های فرهنگی سازمان بعنوان یک منبع کلید دانش سازمانی نگریسته شود. 4.از ساختارهای سازمانی وقانونی تطبیق پذیر و قابل انعطاف برخوردار باشد. 5.از توانمندی لازم جهت استفاده از سرمایه های دانشی بدست آمده از مشتریان و تامین کنندگان بهره مند باشد.