تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و کیفیت مواد موثره ماریتیغال (silybum marianum l.)

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و کیفیت مواد موثره ی گیاه ماریتیغال، آزمایشی در قالب فاکتوریل با دو فاکتور تاریخ کاشت در سه سطح (اول مهر، 20 مهر و 10 آبان) و تراکم بوته در سه سطح (4، 6 و 8 بوته در مترمربع) بر پایه ی طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در دو منطقه ی رشت (دانشکده ی کشاورزی دانشگاه گیلان) و رودبار (روستای کلایه) در استان گیلان اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس ساده و مرکب نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر بسیاری از صفات مورد مطالعه، معنی دار بود. اثر تاریخ کاشت در تجزیه ساده داده ها در منطقه رودبار بر ارتفاع بوته، تعداد کاپیتول در بوته، میانگین قطر و وزن کاپیتول های فرعی، میانگین تعداد دانه در کاپیتول های فرعی، میزان سیلی بین، فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره، عملکرد دانه و عملکرد سیلی بین در هکتار و در منطقه ی رشت بر ارتفاع بوته، قطر و وزن کاپیتول اصلی، میانگین وزن کاپیتول های فرعی، تعداد دانه در کاپیتول اصلی و فرعی، وزن هزاردانه و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره معنی دار بود. بالاترین میزان سیلی بین و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره در مزرعه ی رشت و رودبار از تاریخ کاشت اول مهر (به ترتیب 79/1 و 87/1 میلی گرم در گرم وزن خشک و 14/65 و 4/75 درصد) بدست آمد. مقایسه ی میانگین های اثر متقابل مکان در تاریخ کاشت نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (1412 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین عملکرد سیلی بین (31/1 کیلوگرم در هکتار) از مزرعه ی رودبار و تاریخ کاشت اول مهر بدست آمد. بیشترین عملکرد دانه (1512 کیلوگرم در هکتار) از مزرعه ی رودبار و تراکم 4 بوته در متر مربع و بیشترین وزن هزاردانه (31/26 گرم) از مزرعه ی رودبار، تاریخ کاشت 20 مهر و تراکم 4 بوته در متر مربع بدست آمد. به طور کلی در مورد بسیاری از صفات مورد اندازه گیری، میانگین داده ها در مزرعه ی رودبار و تاریخ کاشت اول مهر به طور معنی داری از مزرعه ی رشت بیشتر بود، در حالیکه تراکم بوته ها بر اکثر صفات گیاهی اندازه گیری شده اثر معنی داری نداشت.