بررسی اثر تغییرات نرخ ارز بر تولید ناخالص داخلی در اقتصاد ایران

ادبیّات اقتصادی در زمینه اثر تغییرات نرخ ارز بر تولید ناخالص داخلی در کشورهای صادرکننده نفت، اثر تغییر مثبت نرخ ارز (تضعیف پول) بر تولید ناخالص داخلی را انقباضی نشان می دهند؛ زیرا اثرات انقباضی طرف عرضه از اثرات طرف تقاضا، بدلیل محدودیت ارزش گذاری صادرات نفتی با دلار، بیشتر است. ایران در اواخر دهه 70، افزایش چشمگیر در صادرات غیرنفتی، به عنوان مهم ترین جز تأثیرپذیر از نرخ ارز در تولیدناخالص داخلی از سمت تقاضا تجربه کرده است. این در حالی است که از سمت عرضه، نهاده وارداتی به عنوان یکی از عوامل ضروری در تولید ناخالص داخلی، در اوایل دهه 90، افزایش قابل توجهی را نشان می-دهد. دراین پژوهش با استفاده از الگوی نااطمینانی تجربی کندیل (2002) و روش پویای خودبازگشتی با وقفه های توزیعی (ardl) به بررسی رابطه مذکور با حداکثر آمارهای موجود در اقتصاد ایران پرداخته شده است. نتایج با بکارگیری نـــرخ های متفاوت ارز، نشان دهنده اثــر انقباضی تولید ناخالص داخلی واقعی بر اثر تضعیف پول داخلی درکوتاه مدت و بلندمدت در اقتصاد ایران است که با ادبیات متعارف سازگار است. نتایج الگوی نااطمینانی حاکی از تأثیرگذار بودن تغییرات پیش بینی نشده نرخ ارز بر تولید ناخالص داخلی واقعی در ایران است. علاوه بر این تضعیف پول پیش بینی نشده بر تولید ناخالص داخلی واقعی اثر معنی دار منفی نشان داده است.