تحلیل رمزشناختی ده رساله عرفانی سهروردی بر اساس نظریه سنتی رمز پردازی

سنت گرایان در مورد هنر و بالخصوص هنر مقدس و جایگاه رمز اندیشی در هنر سنتی و مقدس نظریات قابل تأملی را عرضه داشته اند. در آثار سنت گرایان خاصه سیدحسین نصر اشارات صریحی به نظریات شیخ اشراق به عنوان یکی از مظاهر حکمت خالده شده است. بررسی آثار شیخ و تأکیدی که وی بر خمیره ازلی و خرد جاویدان دارد و اساساً ساختار نگرش وی شباهاتی با آراء سنت گرایان را ظاهر می سازد. در میان مباحث شیخ اشراق نظریه رمز و رمزپردازی و همچنین قصه های رمزی وی چه شباهتی با رای سنت گرایان درباره رمز و رمزپردازی وجود دارد. سنت گرایان در مباحث مربوط به هنر سنتی به رمز و رمزپردازی اهمیتی خاص می دهند و اصولاً هنر سنتی را هنری نمادین می دانند. آراء شیخ اشراق بنا به گفته خود وی میراث بزرگانی چون افلاطون الهی، خسروانیون ایران باستان و حکمت هرمسی است که هر یک از آنها، وفق نظر سنت گرایان، مظهری از مظاهر حکمت خالده اند. با در نظر داشتن آراء سنت گرایان در نحوه رمزگشایی و تعاریف ارائه شده در مورد رمز و هنر مقدس و متون رمزی، تحلیل رسالات عرفانی شیخ و شناسایی عناصر رمزی در این آثار همانند رساله الطیر، آواز پر جبرئیل، عقل سرخ، روزی با جماعت صوفیان، فی حاله الطفولیه، فی حقیقه العشق یا مونس العشاق، لغت موران، صفیر سیمرغ، بستان القلوب، یزدان شناخت لازم می آید. بررسی کوتاه درباره پیشینه این رمزها، تأثیرات ابن سینا و رسائل اخوان الصفا را هویدا می سازد. شیخ اشراق از حیث روش شناسی نیز روشی قابل تأمل را برای فهم معنای رمزها و وصول به مبدأ آنها یا تأویل به دست می دهد و آن هم طریق ریاضت، خلوت و ذکر مدام است. از این جنبه سنت گرایان با شیخ اشراق هم نوا هستند.