تعیین توزیع شار نوترون های حرارتی برای چشمه های نوترونی درکند کننده های گرافیت و آب با استفاده از کد mcnpx و تعیین ضریب درجه بندی شمارش آشکار سازهای .

چکیده: باریکه های نوترونی را می توان در انواع مختلف واکنش های هسته ای ایجاد کرد. نوترون ها را نمی توان همانند ذرّات باردار شتاب داد، ولی می توان از نوترون های با انرژی بالا شروع کرده و انرژی آن ها را از طریق برخوردهای با اتم های محیط های مختلف، همانند گرافیت و آب کاهش داد. نوترون های حاصل می توانند انرژی خیلی پایینی داشته باشند و بدین ترتیب می توان چشمه ای از نوترون های با انرژی در ناحیه حرارتی ( کمتر از 1 الکترون ولت ) ایجاد کرد. در مرکز اتمی هندوستان (bhabha) یک چشمه نوترون حرارتی با قرار دادن شش چشمه نوترون در یک کند کننده گرافیتی ایجاد شده است که از آن برای کالیبره کردن آشکارسازهای نوترون های حرارتی استفاده می شود. توزیع شار نوترون ها در این چشمه نوترون ، در مرکز اتمی فوق الذکر توسط روش فعالسازی نوترونی اندازه گیری شده است. در بخش اوّل این پایان نامه ، توزیع شار نوترون ها در چشمه فوق با شبیه سازی سیستم توسط کد mcnpx محاسبه شده است. همچنین نتایج به دست آمده توسط کد با نتایج تجربی گزارش شده توسط مرکز اتمی bhabha مقایسه شده است. سازگاری خوب بین نتایج اندازه گیری شده با محاسبات نشان می دهد که برنامه شبیه سازی شده دارای دقت کافی برای طراحی چشمه هایی از این نوع برای درجه بندی آشکارساز های نوترونی می باشد. در ادامه با کمک این کد و یک چشمه نوترون با کند کننده آب (موجود در دانشگاه صنعتی مالک اشتر شاهین شهر اصفهان) ضریب درجه بندی شمارش (ضریب بازدهی)آشکار ساز که یک آشکار ساز نوترون های حرارتی می باشد محاسبه شده است. برای انجام این کار ابتدا یک چشمه نوترون در محیط آب شبیه سازی شد سپس شار نوترون در فاصله مشخصی از چشمه نوترون محاسبه گردید با استفاده از شار محاسبه شده، شمارش واقعی آشکارساز تعیین شد. در مرحله دوّم با قرار دادن آشکارساز در محل ، شمارش آشکار ساز به صورت تجربی اندازه گرفته شد و نهایتاً با استفاده از مقدار اندازه گرفته شده و مقدار محاسبه شده شمارش آشکارساز ، ضریب درجه بندی شمارش آن به دست آمد. واژه های کلیدی:mcnpx ، چشمه نوترون، آشکار ساز ، ضریب درجه بندی، کندکننده گرافیت.