مقایسه اثرکود شیمیایی با سطوح مختلف سه نوع ورمی کمپوست بر رشد و غلظت برخی عناصر غذایی دو رقم اسفناج در یک خاک آهکی

میزان ماده آلی در اکثر خاک های زراعی ایران به دلیل عدم افزودن مواد آلی به آن ها، کم است. ورمی کمپوست ها از کودهای آلی می باشند که دارای مقدار قابل توجهی عناصر غذایی مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، آهن، منگنز، روی و مس هستند. معمولا کاربرد ورمی کمپوست ها بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی خاک اثر مثبت دارد. آزمایشی در شرایط گلخانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار، جهت بررسی مقایسه اثر کود شیمیایی با سطوح مختلف سه نوع ورمی کمپوست بر رشد و ترکیب شیمیایی دو رقم اسفناج (spinacia oleracea) در یک خاک آهکی (fine-loamy, carbonatic, thermic, typic calcixerepts) انجام شد. تیمارها شامل سه نوع ورمی کمپوست (ضایعات میوه و سبزیجات، کاه و کلش و کود گاوی) در چهار سطح (0،10، 20 و 30 گرم در کیلوگرم خاک) و تیمار کود شیمیایی که عناصر غذایی بر اساس نتایج آزمون خاک اضافه شدند و دو رقم اسفناج (ویروفلی و ارینتال پراید اف یک) بود. قبل از برداشت گیاهان با استفاده از کلروفیل متر دستی (spad-502) درجه سبزی برگ گیاهان قرائت و یادداشت شد. نتایج نشان داد که کاربرد کلیه سطوح سه نوع ورمی کمپوست سبب افزایش معنی دار وزن خشک، غلظت عناصر کم مصرف و پر مصرف ارقام اسفناج نسبت به تیمار شاهد شد. وزن خشک، غلظت آهن، منگنز و فسفر در اندام هوایی دو رقم اسفناج در تیمارهای ورمی کمپوست در مقایسه با تیمار کود شیمیایی، به صورت معنی داری بیشتر بود. نتایج آزمون خاک پس از برداشت نشان داد که غلظت نیتروژن و فسفر کلیه خاک های تیمار شده با ورمی کمپوست ها به طور معنی داری بیشتر از تیمار کود شیمیایی بود. بیشترین غلظت عناصر غذایی در اندام هوایی دو رقم اسفناج مربوط به کاربرد بالاترین سطح ورمی کمپوست کاه و کلش بود. غلظت عناصر غذایی در رقم ویروفلی نسبت به رقم ارینتال در کلیه تیمارهای سه نوع ورمی کمپوست بیشتر بود. اعداد قرائت شده توسط کلروفیل متر همبستگی خوبی با وزن خشک، غلظت مس، منگنز، روی، سرب، کادمیم، فسفر، سدیم و کلسیم در تیمار ورمی کمپوست کاه و کلش نشان داد. به طور کلی با کاربرد سه نوع ورمی کمپوست و به ویژه ورمی-کمپوست کاه و کلش، بیشترین وزن ماده خشک به دست آمده و غلظت عناصر غذایی در اندام هوایی دو رقم اسفناج و هم-چنین غلظت عناصر در خاک پس از برداشت، در مقایسه با کاربرد کود شیمیایی بیشتر بود. قبل از هرگونه توصیه کودی نتایج این پژوهش در شرایط مزرعه نیز بایستی مورد تائید قرار گیرد.