ارزیابی آسیب پذیری منطقه ای به خطر خشکسالی با استفاده از فنونgis (مطالعه موردی: حوضه قره آقاج)

خشکسالی و بحران های ناشی از آن، از مشکلات عمده مناطق مختلف کشورمان است که گستره پهناوری از سرزمین ما را در بر می گیرد،از این رو ارزیابی و تهیه نقشه آسیب پذیری به خشکسالی در کشورمان می تواند تا حد زیادی ما را در برنامه ریزی های مدیریتی و اجرایی یاری نماید.در تحقیق حاضر با بررسی تعدادی از شاخص های موثر در خشکسالی از جنبه های مختلف اعم از، خشکسالی هواشناسی شامل(متوسط بارندگی سالانه ،ضریب تغییرات متوسط بارش سالانه ،نسبت تعداد سال های خشک در هر ایستگاه به کل سال های آماری موجود در آن ایستگاه با استفاده از شاخص spi ، نسبت تعداد فصل های خشک بهاره در هر ایستگاه به کل تعداد فصل های بهاری موجود در آن ایستگاه با استفاده از شاخص spi ، روند تغییرات اقلیمی ،اقلیم و حداکثر تعداد سال های خشک متمادی )، خشکسالی هیدرولوژیکی شامل(تخلیه مازاد، تراکم زهکشی ، هیدروژئولوژی و متوسط افت سطح آب زیر زمینی) ، خشکسالی فیزیکی شامل (وضعیت زهکشی خاک ، وضعیت کاربری اراضی ، نسبت وسعت اراضی دیم به وسعت کل اراضی کشاورزی در هر واحد هیدرولوژیک و سرانه تعلق آب به اراضی کشاورزی در هر واحد هیدرولوژیک) و خشکسالی اقتصادی و اجتماعی شامل(نرخ رشد جمعیت، سرانه تعلق آب به هر نفر در هر واحد هیدرولوژیک و شاخص فقر مشتمل بر فقر ناشی از درآمد، بیسوادی و بیکاری) اقدام به تهیه نقشه آسیب پذیری به خشکسالی برای حوضه قره آقاج واقع در استان فارس گردیده است.در مدل زیر کلیه شاخص های مورد بررسی به 4 طبقه آسیب پذیری اعم از ناچیز ،متوسط ، شدید و بسیار شدید تقسیم و در نهایت با روی هم گذاری کلیه لایه های تهیه شده برای هر شاخص در محیط gis اقدام به تهیه نقشه آسیب پذیری به خشکسالی گردید.نتایج حاصل از تحقیق فوق نشان داده است که 63.15 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه دارای آسیب پذیری متوسط و 36.85 درصد از مساحت منطقه دارای آسیب پذیری شدید به خشکسالی می باشد ، در ضمن طبقه خطر متوسط عمدتا در مناطق شمالی ،شرقی و شمال غربی حوضه و طبقه خطر شدید در قسمت های شمال شرقی ،مرکزی و جنوبی حوضه گسترده شده است. امید است تهیه نقشه فوق گامی مهم در جهت اولویت بندی مناطق مختلف حوزه به منظور اقدامات مختلف باشد.