بررسی اثر محلول پاشی عناصر ریزمغذی (آهن، مس، روی، منگنز) بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود تحت شرایط دیم

به منظور تعیین اثر محلول پاشی عناصر ریز مغذی (آهن، مس، روی، منگنز و ترکیبی از این عناصر) روی عملکرد و اجزای عملکرد نخود دیم(cicer arietinum l) آزمایشی مزرعه ای در سال 86-1385 انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و دو عامل اجرا شد که تیمارها عبارت بودند از محلول پاشی عناصر ریزمغذی شامل:f1: آهن، f2: مس، f3: روی،f4 : منگنز، f5: آهن + مس، f6 : آهن + روی، f7: آهن + منگنز، f8: مس + روی، f9: مس + منگنز، f10 : منگنز + روی، f11: آهن + مس + روی، f12: آهن + مس + منگنز، f13: آهن + روی + منگنز، f14: مس + روی + منگنز، f15: آهن + روی + منگنز + مس ، f16: تیمار شاهد(بدون کاربرد عناصر ریزمغذی)، و عامل دوم با سه سطح که عبارت بودند از: 1- نصف غلظت معمولی از کودهای ریزمغذی، 2- غلظت معمولی از کودهای ریزمغذی، 3- دو برابر غلظت معمولی از کودهای ریزمغذی. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: عملکرد بیولوژیک، مقدار کلروفیل در برگ های هر بوته، شاخص سطح برگ، وزن صد دانه،، میزان عملکرد در واحد سطح، درصد دو قلوزایی در هر نیام، وزن خالص غلاف بدون دانه در هر بوته، ، میزان ماده خشک برگ در هر بوته و تعداد غلاف در هر بوته. صفات کیفی شامل اندازه گیری میزان عناصر ریز مغذی مذکور در برگ و بذر و اندازه گیری میزان پروتئین در بذر نخود بود. نتایج نشان داد در بین صفات مورد اندازه گیری پس از اعمال تیمار های کودی با غلظت های متفاوت، هشت صفت از بین صفات مورد مطالعه در این تحقیق از نظر آماری معنی دار شدند به طوری که صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص سطح برگ، تعداد غلاف در بوته و وزن غلاف بدون دانه در بوته معنی دار و صفات غلظت عناصر مس و منگنز در برگ و منگنز و روی در بذر بسیار معنی دار شدند. اثر متقابل در هیچ کدام از صفات مورد اندازه گیر ی معنی دار نشد. نتایج مقایسه میانگین اثرات ساده نوع تیمار های کودی(فاکتور اول) به همراه سه غلظت مورد استفاده(فاکتوردوم) نشان دهنده عدم تفاوت معنی دار آماری در صفات یاد شده می باشد. اگرچه تیمارهای کودی آهن + روی+ منگنز از نظر صفت غلظت عنصر مس در برگ، تیمار منگنز+آهن در صفت منگنز برگ، تیمار کودی مس + روی+ منگنز در صفت منگنز بذر و تیمار کودی آهن + روی + مس+ منگنز از نظر صفت غلظت عنصر روی در بذر دارای بالاترین مقادیر بودند، ولی این تفاوت ها معنی دار نبودند. اعمال تیما های کودی از کودهای مذکور و همچنین غلظت های متفاوت از آنها به غیر از هشت صفت مزبور ، بر روی صفات دیگر مورد اندازه گیر ی، معنی دار نبود. براساس جدول ضریب همبستگی برخی از صفات نظیر صفت غلظت مس برگ با صفات میزان ماده خشک برگ در بوته ، وزن نخود خالص در واحد سطح ، درصد دوقلوزایی در هر بوته و درصد پروتئین بذر همبستگی مثبت و بالا و صفت آهن بذر با صفات میزان ماده خشک برگ در بوته و وزن نخود خالص در واحد سطح و همچنین صفت منگنز برگ با صفات وزن صد دانه ، وزن نخود خالص در واحد سطح و درصد پروتئین بذر همبستگی منفی و معنی داری داشتند.