تاثیر بقایای گیاهی و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه زراعی در تناوب گندم-کلزا در نوعی خاک ورزی کاهش یافته

به منظور بررسی تاثیر بقایای گیاهی، مقادیر مختلف نیتروژن و روش های خاکورزی آزمایشی دو ساله (88-1386) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در منطقه باجگاه انجام گرفت. آزمایش به صورت طرح کرت های دوبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی انجام گرفت که در آن تیمار های بقایای گیاهی شامل بقایای گیاهی کلزا و گندم به عنوان فاکتور اصلی، روش های مختلف خاکورزی ]خاکورزی معمول (گاوآهن برگردان دار + 1 دیسک) و خاکورزی کاهش یافته (گاوآهن قلمی + 1دیسک)[ و مقادیر مختلف نیتروژن (0، 75 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و تیمار شاهد (بدون بقایا) اعمال شدند. نتایج این آزمایش نشان داد کاربرد بقایای گیاهی کلزا و گندم نسبت به تیمار شاهد (بدون بقایا) باعث کاهش عملکرد دانه گندم شد اما در مورد گیاه کلزا کاربرد بقایای گیاهی اختلاف معنی داری در عملکرد دانه ایجاد نکرد. تیمارهای خاکورزی در هر دو گیاه اختلاف معنی داری بر عملکرد ایجاد نکردند. با افزایش نیتروژن از صفر به 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار عملکرد هر دو گیاه در هر دو سال افزایش یافت. تاثیر بقایای گیاهی و نیتروژن بر عملکرد دانه کلزا نشان داد در هر سه تیمار بقایای گیاهی با افزایش نیتروژن عملکرد دانه افزایش یافت. تاثیر بقایای گیاهی گندم و روش معمول خاکورزی در سال اول آزمایش و تیمار بدون بقایا و خاکورزی کاهش یافته در سال دوم باعث افزایش عملکرد دانه کلزا شد. تاثیر روش های خاکورزی و نیتروژن نشان داد استفاده از خاکورزی کاهش یافته و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار باعث افزایش عملکرد دانه در سال اول شد ولی در سال دوم در هر دو تیمار خاکورزی با افزایش نیتروژن عملکرد دانه کلزا افزایش یافت. تاثیر بقایای گیاهی و نیتروژن نشان داد تیمار شاهد (بدون بقایا) و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین عملکرد دانه گندم را به دست آورد. برهمکنش بقایای گیاهی و روش های خاکورزی اختلاف معنی داری بر عملکرد دانه گندم ایجاد نکردند. تاثیر روش های خاکورزی و نیتروژن نشان داد در هر دو روش خاکورزی با افزایش نیتروژن عملکرد دانه گندم افزایش یافت. استفاده از بقایای گیاهی کلزا در هر دو گیاه و در هر دو سال باعث افزایش زیست توده علف های هرز شد.