راهبردهای ترجمانی در ترجمه های انگلیسی رباعیات خیّام

الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): در حوزه ترجمه ادبی بیشترین مباحث و تحلیل ها به حوزه ترجمه شعر مربوط میشود. بحث و تحلیل راهبردهای مترجمان انگلیسی رباعیات می تواند برای آنهایی که به نحوی با مباحث ترجمه ادبی به طور اعم و ترجمه شعر به طور اخص سروکار دارند مفید باشد. این تحقیق در پی شناسایی، توصیف و مقایسه ی راهبردهای ترجمانی است که مترجمان انگلیسی رباعیات خیّام در ترجمه هایشان اتخاذ کرده اند. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری، پرسشها و فرضیه ها: چارچوب نظری این تحقیق مدل نظری جونز (1997) می باشد که در آن شیوه های ترجمه شعر به چهار نوع یعنی؛ 1. تحت اللفظی، 2. ترجمه تقریبی، 3. اقتباس و 4. تقلید تقسیم شده است. پرسشهای این تحقیق عبارتند از؛ 1. کدامیک از راهبردهای ترجمانی جونز بیشتر توسط مترجمان به کار رفته اند؟ 2. راهبردهای اتخاذ شده اختیاری هستند یا اجباری؟ 3. آیا هیچ نوع قاعده مندی در اتخاذ این راهبردها دیده میشود؟ دو فرضیه ی این تحقیق عبارتند از: 1. راهبردهای اتخاذ شده توسط مترجمان اجباری هستند. 2. نوعی قاعده مندی در راهبردهای اتخاذ شده مترجمان دیده میشود. پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: این تحقیق توصیفی است. در این تحقیق 5 ترجمه انگلیسی از رباعیات خیّام (ترجمه های آربری، آریانپور، بوون، فیتزجرالد و تیرتا) انتخاب شد و از میان ای 5 ترجمه 18 رباعی مشترک انتخاب شدند که پیکره این تحقیق را شکل می دهند. پس از ارائه هر رباعی فارسی و 5 ترجمه انگلیسی آن، مختصری در مورد ترجمه ها و سپس راهبردهای انتخاب شده توسط مترجم ارائه گردید. ت. یافته های تحقیق: در ارتباط با پرسش اول تحقیق، بسامد راهبردهای اتخاذ شده در ارتباط با رویکردهای تحت اللفظی، ترجمه تقریبی، اقتباس و تقلید به ترتیب 22، 30، 27 و 6 بودند. یافته های این تحقیق رای بر اثبات فرضیه اول و دوم دادند. ث. نتیجه گیری و پیشنهادات: یافته های این تحقیق می تواند در کلاسهای ترجمه ادبی و نیز کلاسهای کارگاهی مورد استفاده قرار گیرد. نتایج این تحقیق میتواند در توسعه و تکوین نظریات و مدلهای ترجمه ادبی و ترجمه شعر به کار گرفته شود. مینتوان ای پژوهش را در مورد ترجمه های دیگر شاهکارهای ادب فارسی در مغرب زمین انجام داد.