مدل سازی توان اکولوژیک جنگل های هیرکانی جهت ارتقاء مدل های حرفی جنگلداری ایران (مطالعه موردی: استان مازندران)

اکوسیستم های جنگلی با تاریخچه طولانی دوره اثر متقابل با عناصر غیر زنده محیط زیست نقش موثری در تعادل فرآیندهای طبیعی دارند. به همین جهت، بهره گیری از منابع جنگلی باید بر اساس مطالعه دقیق توان اکولوژیکی شان صورت پذیرد. ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین شامل سنجش و پیش بینی کمیت و کیفیت سرزمین برای کاربری های خاص انسانی از نظر تولید، آسیب پذیری و میزان حساسیت درباره فعالیت های مدیریتی است. معمولاً ارزیابی از طریق مقایسه توان اکولوژیک سرزمین مورد مطالعه و مدل های اکولوژیکی برای کاربری های متفاوت اراضی، انجام می شود. در این تحقیق، فهرست فاکتورها و محدودیت های مختلف موثر در توان اراضی کاربری جنگلداری جمع آوری شده و سپس لایه های داده های اطلاعات جغرافیایی آنها تولید گردید که شامل فاکتورهای فیزیکی و زیستی مهم می باشند. حوزه مورد مطالعه از حوزه های آبخیز 33 و 34 شمال ایران در شهرستان تنکابن است. دو روش ارزیابی توان اکولوژیک جنگل، یکی شامل ارزیابی سیستمی سرزمین که در طی آن روش مک هارگ یا همپوشانی نقشه ها و دیگری ارزیابی چند معیاره (mce) در حوضه مورد مطالعه به کار گرفته شد. در کاربرد روش مک هارگ، مناطق مناسب و نامناسب بر روی لایه های رقومی بولین با نقشه سازی و طبقه بندی فاکتورهای اکولوژیک براساس مدل های اکولوژیک حرفی ایران تولید گردید. از هفت طبقه جنگلداری ایران در مدل های حرفی، طبقه های 4،3و 5 موجود بودند که از میان آنها، سهم طبقه 3، از همه بیشتر بود. سپس روش منطق بولین– فازی از روشmce برای فاکتورها و محدودیت ها بکار گرفته شد، جایی که وزن فاکتور با استفاده از فرایند ahp، تعیین شدند. کاربرد این روش حاکی از وجود تمام هفت طبقه جنگلداری در منطقه مورد مطالعه بوده است. نتایج، مبین توان ارتقاء ارزیابی توان جنگل از روش سیستمی مک هارگ به منطق فازی (روش mce) و کاربرد ahpاست.