ارزیابی پتروفیزیکی نمودارهای چاه پیمایی به روش آماری چند متغیره با نرم افزار geolog در یکی از میادین جنوب اهواز

نمودارهای چاه پیمایی به عنوان مهم ترین منبع اطلاعاتی از خصوصیات استاتیکی مخزن به شمار می روند. تحلیل و ارزیابی صحیح این اطلاعات، پایه و اساس شناسایی و مدل سازی مناسب از خصوصیات مخزن می باشد. با گسترش استفاده از نمودارهای چاه پیمایی، موضوع تفسیر این نمودارها به یکی از مسایل مهم در زمینه زمین شناسی مخزن مبدل گردید. در روش های اولیه، تفسیر این اطلاعات بیشتر حالت کیفی داشت اما پس از توسعه روش های مدل سازی عددی و شبیه سازی مخزن، تحقیقات جهت ارائه روش های تفسیر نمودارهای چاه پیمایی به صورت کمی افزایش یافت. نیاز به تفسیر نمودارهای چاه پیمایی با دقت بالاتر، سبب توسعه روش های مناسب تری جهت ارزیابی نمودارهای چاه پیمایی گردید. یکی از این روش ها، ارزیابی پتروفیزیکی با استفاده از روش آماری چند متغیره می باشد. در این روش پارامترهای عدم قطعیت به قرائت نمودارهای مختلف اختصاص داده می شود. بنابراین میزان مشارکت هر نمودار در تعیین نتایج به میزان دقت و اعتبار قرائت همان نمودار بستگی دارد. همچنین در این روش امکان تعیین درصد حجمی عناصر و کانی های مختلفی با استفاده از یک مدل پتروفیزیکی، وجود دارد. در روش آماری چند متغیره، از یک مدل پتروفیزیکی استفاده می شود. مدل پتروفیزیکی شامل اجزای سازند (کانی شناسی و سیالات موجود در سازند) و پارامترهای پتروفیزیکی وابسته به این اجزاست. نمودارهای چاه پیمایی مورد استفاده و پارامترهای عدم قطعیت وابسته به آنها از دیگر موارد موجود در این مدل ها می باشد. ارزیابی پتروفیزیکی مناسب، نیازمند تعیین دقیق پارامترهای پتروفیزیکی مورد استفاده در مدل های پتروفیزیکی است. در این تحقیق با استفاده از روش های مختلف، پارامترهای پتروفیزیکی استخراج شده و میزان حساسیت مدل ها و نتایج به این پارامترها سنجیده می شود. سپس با مقایسه نتایج ارزیابی با اطلاعات زمین شناسی و نتایج آنالیز مغزه، پارامترهای پتروفیزیکی بهینه استخراج می گردد. در این تحقیق از اطلاعات چاه پیمایی یکی از میادین هیدروکربوری ایران در منطقه فرو افتاده دزفول استفاده می شود. همچنین از نرم افزار آنالیز پتروفیزیکی، geolog 6.6، جهت ارزیابی پتروفیزیکی این میدان استفاده خواهد شد. ارزیابی اختصاصات مخزنی شامل مطالعه پارامترهای پتروفیزیکی نظیر تخلخل، نفوذپذیری و اشباع سیالات، تغییرات لیتولوژیکی نسبت به عمق و اختصاصات هیدروکربنی از جمله ضخامت مفید، غیرمفید و ستون هیدروکربوری است. سنگ های کربناته همراه با ماسه سنگ ها، حجم عمده ای از سنگ های مخزنی نفت و گاز را در دنیا تشکیل می دهند. مخزن آسماری میدان نفتی مورد مطالعه از جمله مخازن کربناته ترشیری ایران است که در جنوب اهواز قرار دارد. این مخزن به 8 زون تقسیم شده که هر زون دارای لیتولوژی و اختصاصات پتروفیزیکی مربوط به خود است. با توجه به اینکه در مخزن آسماری این میدان هر سه لیتولوژی عمده مخازن (ماسه سنگ، سنگ آهک و دولومیت) وجود دارد، مطالعه لیتولوژی و تأثیر آن ها بر پارامترهای پتروفیزیکی مخازن از اهمیت زیادی برخوردار است. بررسی نمودارهای چاه پیمایی حاکی از آن است که زون یک عمدتاً کربناته (آهکی و دولومیتی)، زون های 2، 3، 4و 5 عمدتاً ماسه سنگی (بخش ماسه سنگی اهواز)، زون 6 مخلوطی از سنگ آهک، دولومیت، ماسه و شیل و زون های 7و 8 آهکی و شیلی هستند. براساس ارزیابی های به عمل آمده زون 2 با بیش از 80 درصد ماسه بیشترین ستون مفید هیدروکربنی، ضخامت خالص و نسبت ضخامت خالص به کل را دارا بوده و نظر به اشباع آب کم آن (حدود 20 درصد برای زون های مفید)، بهترین کیفیت مخزنی را در بین زون های دیگر دارا می باشد. پس از آن زون های 3 و 1 از کیفیت مخزنی مناسب تری برخوردارند. از آن جایی که زون های 4 تا 8 زیر سطح تماس آب و نفت قرار دارند، زون تولیدی نبوده و از کیفیت مخزنی پایینی برخوردارند. زون 2 بهترین لایه تولیدی نفت از نظر پارامترهای پتروفیزیکی به شمار می رود.