بررسی کشت بافت چمن ’یارندی‘ lolium perrene l. yarandi و گوناگونی ژنتیکی ارقام مختلف چاوی چند ساله با استفاده از نشانگر rapd

چمن یارندی (lolium perenne l. ‘yarandi’) یک چاوی چند ساله بومی ایران می باشد که اطلاعات کمی در مورد آن موجود است. این پژوهش به منظور معرفی و بررسی ویژگی های گیاه شناسی وسیتوژنتیکی این گیاه،تعیین میزان قرابت ژنتیکی چمن یارندی با سایر ارقام این جنس و گونه که در ایران رواج دار با استفاده از نشانگر rapd،بررسی تندش بذر چمن ’یارندی‘و استقرار کشت بافت این چمن انجام شد. بررسی گیاهان حاصل از بذرهای چمن یارندی نشان داد این چمن دارای عادت رشدی کپه ای، برگ های نوک تیز، یقه تقسیم شده، زبانک غشایی، گوشوارک ناخنی شکل، برگبندی ناودانی و گل آذین سنبله می باشد. افزون بر این بررسی های سیتوژنتیکی در بین دو اکوتیپ بومی از چاوی چند ساله مشهور به یارندی تهیه شده از روستای یارند و شهرستان محلات (‘mahalat’ و ‘yarandi’) و ارقام تجاری چاوی چند ساله موجود در ایران (‘esquire’ ، ‘taya’ ، ‘fancy’ و ‘barrage’) نشان داد که این ارقام دارای تعداد کروموزوم پایه 7=x و 14=n2 می باشند و سطوح مختلف چندگانی و ترازگانی در این چمن ها دیده نشد. به منظور بررسی فاصله ژنتیکی بین این دو اکوتیپ و چهار رقم تجاری چاوی چند ساله به کمک نشانگر rapd، از 6 آغازگر استفاده شد. این آغازگرها در کل 104 نوار قابل رتبه بندی که اندازه آنها بین 2700-158 جفت باز بود، در 6 نمونه مورد بررسی افزودند. بیشتر نوارها در محدوده 1300-400 جفت بازی شدند. نتایج تجزیه کلاستر بر اساس فاصله ژنتیکی نشان دهنده شباهت ژنتیکی بین نمونه ها از 18/0 تا 73/0 می باشد که در فاصله ژنتیکی حدود 18/0 ارقام ‘yarandi’، ‘barrage’ و ‘esquire’ در یک کلاستر و ارقام ‘fancy’، ‘taya’ و ‘mahalat’ در یک کلاستر دیگر گروه بندی شدند. همچنین دو رقم ‘yarandi’و ‘barrage’ در فاصله ژنتیکی به تقریب 26/0 از رقم ‘esquire’ و ارقام ‘taya’ و ‘fancy’ نیز از رقم ‘mahalat’ در فاصله ژنتیکی 3/0 جدا شدند. ارقام ‘yarandi’ و ‘mahalat’ کمترین شباهت را داشتند و در دو گروه مجزا قرار گرفتند. بررسی اثر سطوح مختلف سولفوریک اسید بر میزان تندش بذر چمن ’یارندی‘ نشان داد که تیمار بذرها با اسید 50% به مدت 15 دقیقه با میانگین 75/81 % بیشترین اثر را بر میزان تندش بذر چمن ’یارندی‘ دارد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که استفاده از mgl-1 4 2,4-d در محیط کشت ms باعث ایجاد 70% پینه زایی می گردد. در چاوی چند ساله یارندی استفاده از mgl-1 5/1 bap باعث باززایی در 88% پینه ها شد.