سبب شناسی بوته میری کلزا در فارس و استان های مجاور

کلزا یکی از محصولات مهمی است که در سطح وسیعی در استان فارس، کشت می شود. عوامل قارچی متعددی کلزا را مورد حمله قرار می دهند. این پژوهش به منظور شناسایی عوامل بوته میری کلزا در استان فارس در سال زارعی 87-1386 انجام گرفت. از مزارع کلزای مناطق مختلف فارس نمونه هایی که دارای علائم مرگ گیاهچه، پوسیدگی ریشه و طوقه و بوته میری بودند، جمع آوری گردیدند. قسمت های ریشه، طوقه و پایین ساقه با آب معمولی شسته شد و به قطعات 10-5 میلی متری تقسیم و پس از ضد عفونی سطحی و شستشوی مجدد با آب سترون، خشک شده وروی محیط کشت های عصاره سیب زمینی دکستروز آگار (pda) و آرد ذرت آگار حاوی آنتی بیوتیک های پی ماریسین، آمپی سیلین و ریفامپیسین (cma) کشت گردید. بر اساس مطالعات تاکسونومیکی، این گونه ها شناسایی شدند: culmorum fusarium (17 جدایه)، acuminatum f. (3 جدایه)، f. compactum (2جدایه)، f. sambucinum (2 جدایه)، solani f.(1 جدایه)، r. solani ag-2-2-iiib (42 جدایه)، r. solani ag-4 (7جدایه) و r. cerealis ag-d (1 جدایه). مطالعات بیماری زایی جدایه ها روی رقم طلایه کلزا در شرایط گلخانه در دو مرحله قبل و بعد از سبز شدن انجام شد. از دو نوع مایه ی دانه گندم سترون و مایه ی ورمی کولیت استفاده شد همه جدایه های ریزوکتونیا بیماری زا بودند، اما شدت بیماری زایی جدایه ها در دو مرحله قبل و بعد از سبز شدن متفاوت بود. جدایه های ag-2-2-iiib بیماری زاتر از جدایه های ag-4 و ag-d بودند، اما حتی جدایه هایی با گروه آناستوموزی مشابه، درجات متفاوتی از بیماری زایی را نشان دادند. هیچ کدام از جدایه های فوزاریوم در مرحله قبل از سبز شدن بیماری زا نبودند، اما جدایه های f.solani و f. compactum در مرحله بعد از سبز شدن بیماری زا بودند. بر اساس فراوانی قارچ های جدا شده و شدت علائم ایجاد شده، در حال حاضر r. solani ag-2-2-iiib مهم ترین عامل بوته میری کلزا در استان فارس می باشد.