تأثیر آموزش هوش هیجانی بر تعارض و سبک مدیریت تعارض پرستاران شاغل در مرکز روانپزشکی رازی تهران در سال 1388

یکی از محیط های پیچیده و پر تعارض نظام سلامت بیمارستان ها هستند. پرستاری جزء مهم مراقبت درمانی کیفی است و پرستاران نقش حیاتی در سیستم مراقبت درمانی یک کشور ایفا می کنند. پرستاران به طور کلی در محیطی آکنده از تعارض که حل کردن آن ها بسیار دشوار به نظر می آید کار می کنند. جهت مدیریت موثر تعارض پرستاران بایستی با مهارت هوش هیجانی آشنا باشند. هدف از پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش هوش هیجانی بر سبک مدیریت تعارض پرستاران بیمارستان روانپزشکی رازی تهران است. تعداد 60 نفر پرستار در یک مطالعه تجربی به صورت تصادفی به دو گروه آزمون (27 نفر) و شاهد (29 نفر) تقسیم شدند. ( 4 نفر از افراد گروه آزمون حاضر به ادامه همکاری نشدند). داده های توسط پرسشنامه های دموگرافیک، تعارض "دوبرین"، سبک مدیریت تعارض "ساسمن" و هوش هیجانی "بار ـ آن" جمع آوری گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها با نظر خواهی از متخصصین و خبرگان ارزیابی گردید. همسانی درونی پرسشنامه ها با محاسبه آلفای کرونباخ برای سبک مدیریت تعارض 85%، تعارض 80% و هوش هیجانی 95% تأیید گردید. ابتدا سه پرسشنامه توسط پرستاران گروه آزمون و شاهد تکمیل گردید. سپس کلیاتی برای آشنایی با مفهوم هوش هیجانی و سه مهارت از پانزده مهارت هوش هیجانی درکارگاه آموزشی به گروه آزمون آموزش داده شد. دوازده مهارت دیگر در پمفلت هایی که در طول مدت 6 هفته پیگیری آموزشی به صورت هفته ای دو پمفلت آموزش داده شد. در نهایت در یک جلسه کارگاه آموزشی، دو هفته پس از آخرین پمفلت ارائه شده برگزار و دوره آموزش تکمیل گردید. هر سه پرسشنامه مجددا توسط هر دو گروه تکمیل گردید. برای تحلیل داده ها از آزمون های کای اسکوئر، دقیق فیشر، تی مستقل، تی زوجی، مک نمار، هاپکر و کولموگراف ـ اسمیرنوف، استفاده گردید. بررسی یافته ها: طبق آزموده های آماری بین دو گروه آزمون و شاهد از نظر متغیرهای دموگرافیک به جز وضعیت تأهل تفاوت معناداری مشاهده نشد. (0/05 < p) هوش هیجانی کل در دو گروه آزمون و شاهد بعد از مداخله تفاوت معناداری را نشان نداد(0/05 < p)، لیکن در گروه آزمون میانگین نمره هوش هیجانی ارتقاء پیدا کرده، که از نظر آموزشی قابل توجه است. هوش هیجانی کل در گروه آزمون پس از مداخله معنادار شد. (049/0 = p) همچنین مقیاس خلق عمومی(0/014 = p) و خرده مقیاس های خوشبختی (0/031 = p) و انعطاف پذیری (0/024 = p) در گروه آزمون بعد از مداخله معنی دار بود. شدت تعارض (0/0001 = p) و نمره تعارض (0/000= p) در گروه آزمون بعد از مداخله معنادار شد. پس از آنالیزهای آماری سبک مدیریت تعارض پرستاران از سبک های منفی (اجتناب، اجبار، سازش) به سبک های مثبت (مذاکره، حل مسئله) تغییر کردند. (0/002 = p ). پرستاران در گروه آزمون قبل از مداخله چهار سبک؛ اجتناب، سازش، اجبار و حل مسئله را برای حل تعارضات خود استفاده می کردند که این سبک ها بعد از مداخله به سبک های؛ سازش، مذاکره و حل مسئله تغییر کرد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که آموزش هوش هیجانی تأثیر مثبت و معناداری در سبک مدیریت تعارض و تعارض پرستاران داشته است. بنابراین پیشنهاد می شود آموزش هوش هیجانی در برنامه های آموزش ضمن خدمت پرستاران قرار گیرد.