تبیین عوامل ارزیابی عملکرد سازمانهای تحقیقاتی ایران (مرکز رشد فناوری دانشگاه تربیت مدرس)

نوآوری و فناوری شاهرگ حیاتی توسعه کشورهاست. اهمیت این مبحث تا بدانجاست که به عقیده پورتر، راز ماندگاری در دهه اخیر، فناوری و خلق ایده های تازه است. لذا برای دست یابی به این مهم، ایجاد و احیای مراکز تحقیقاتی لازم و ضروری می نماید. ارزیابی عملکرد، یکی از مهمترین فرآیندهای راهبردی است که ضمن ارتفاء پاسخگویی، میزان تحقق اهداف و برنامه های هر سازمان را مشخص می کند و ابزاری کارآمد است که مدیر و کارکنان از طریق آن به نقاط قوت و ضعف سازمان پی برده و با ریشه یابی آنها اقدامات اصلاحی جهت بهبود عملکرد را انجام می دهد. اما هنوز به دلیل طبیعت سازمانهای تحقیقاتی، تجربه کمی در استفاده از این سیستمها وجود دارد. در این تحقیق، 6 عامل کلیدی شامل: نوآوری، تقسیم کار موثر، سودآوری، رفاه کارمندان، امکانات مورد نیاز و رضایت مشتریان را از عوامل ارزیابی عملکرد واحدهای تحقیقاتی فرض کرده و به منظور تحقیق آنها، با مطالعه سوابق به دست آمده در سایر کشورهای پیشرفته صنعتی به بررسی تمامی واحدهای تحقیقاتی مستقر در مرکز رشد دانشگاه تربیت مدرس پرداخته شد. در ادامه، با تنظیم پرسشنامه و بررسی عناصر تعیین کننده عوامل کلیدی که از 4 روش، استراتژی و مأموریت کلی سازمان، مصاحبه ها، تحقیقات تخصصی و نیز بهره گیری از نظرات خبرگان حاصل آمد، 77 شاخص که در حقیقت نمایشگر 6 عامل کلیدی مذکور بودند، از عوامل ارزیابی عملکرد واحدهای تحقیقاتی شناسایی شدند. در ادامه با استفاده از تحلیلهای آماری،17 مورد کمتر از میانگیر تاثیرگذار شناخته شدند و از چرخه ارزیابی خارج شدند. لاکن با بررسی دقیقتری که روی آنها انجام شد مشخص گردید 5 عامل اصلی که شامل: بعد توان مالی، بعد اندازه سازمانی، بعد مشغله های کاری، بعد ارتباطی با سایر موسسات و بعد اجتماعی می باشند باعث وقوع آنها می شوند. بنابراین در صورت رفع هر یک از این عوامل، تعدادی از شاخصها مجددا به چرخه ارزیابی باز می گردند. نکته دیگری که در بازگردانی برخی از شاخصها نیاز به توجه دارد، همپوشانی این 5 عامل در مورد برخی از شاخصها است.