گزینش محیط کشت بهینه جهت پرورش نشاء ارگانیک گوجه فرنگی و خیار

امروزه پرورش نشاء به عنوان صنعتی اشتغال زا، پردرآمد و کاربردی در تمام جهان مطرح است. امروزه بیشتر تولیدکنندگان سبزی و صیفی در سراسر دنیا، به جای اینکه خود اقدام به پرورش نشاء مورد نیاز خود نمایند، نشاء خود را از موسسات خاص پرورش نشاء تهیه می کنند که مهمترین علت های تهیه نشاء از چنین موسساتی عبارتند از نیاز به سازه های پرورش جداگانه برای تولید نشاء، نیاز نشاء به پرورش تحت شرایط محیطی خاص، نیاز به محیط کشت و ظروف کشت مخصوص، تیمارهای خاص نشاء و نیاز به تجربه ویژه در زمینه پرورش نشاء. در کشاورزی ارگانیک از مصرف کودهای شیمیایی، آفتکش ها و تنظیم کننده های رشد غیر طبیعی استفاده نمی شود. برای تولید یک محصول ارگانیک افزون بر دیگر مشخصات، محیط های کشت، بذرها، نشاها و کودهای ارگانیک باید مورد استفاده قرار گیرد. به منظور بررسی ویژگی های شیمیایی، فیزیکی، تغذیه ای و اقتصادی محیط کشت هایی ارگانیک با ترکیب مواد مناسب و در دسترس، اثر محیط کشت های مذکور بر رفتار جوانه زنی بذور گوجه فرنگی و خیار، اثر محیط کشت های مذکور بر ویژگی های رشد و نموی نشاهای گوجه فرنگی و خیار، مقایسه هزینه های محیط کشت نشاء گوجه فرنگی و خیار به صورت ارگانیک و غیر ارگانیک و در نهایت انتخاب و معرفی یک یا چند محیط کشت بهینه جهت پرورش نشاء ارگانیک گوجه فرنگی و خیار، در آزمایش اول 11 تیمار و در آزمایش دوم 5 تیمار مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمایش اول از پیت ماس و پرلیت به عنوان محیط کشت شاهد و ترکیب های مختلفی از الیاف خرما، پرلیت، ریشه شیرین بیان، ورمی کمپوست و کود ارگانیک استفاده شد. در آزمایش دوم نیز شاهد مانند آزمایش اول بود و ترکیب های مختلفی از الیاف نارگیل، پرلیت، کمپوست ریشه شیرین بیان، ورمی کمپوست و کود ارگانیک مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در خیار اثر تیمارها در تمامی ویژگی های اندازه گیری شده شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، ارتفاع، قطر، تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ معنی دار بود. در گوجه فرنگی نیز اثر تیمارها در تمامی ویژگی های ذکر شده بجز درصد جوانه زنی معنی دار بود. بر اساس نتایج و همچنین مقایسه سطوح نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگهای تیمارها با سطوح بهینه، در هر دو گیاه در آزمایش اول محیط کشت a7 ]الیاف خرما (60%) + پرلیت (20%) + ورمی‏کمپوست (20%) + کود ارگانیک] و در آزمایش دوم محیط کشت b3 [کوکوپیت (60%) + پرلیت (20%) + ورمی‏کمپوست (20%) + کود ارگانیک ] بهینه ترین محیط کشت ها بودند.