بررسی تاثیر آزاد سازی تجاری بر شاخص توسعه انسانی

چکیده: از زمانی که بحث های توسعه میان اقتصاددانان رواج پیدا کرد تعاریف و شاخص های مختلفی برای آن بیان شد. از اوایل دهه 60 میلادی که از رشد اقتصادی به عنوان شاخص توسعه نام برده شد تا دهه 90 که انسان و کیفیت زندگی او محوریت توسعه را بر عهده گرفت رویکردهای اعمال شده بر توسعه از نگاه اقتصادی محض به نگاه انسانی در حال تغییر بود. در اوایل دهه 90 شاخص توسعه انسانی به عنوان سنجشی برای این موضوع از طرف سازمان ملل متحد مطرح شد و پس از آن همه ساله گزارش هایی در این مورد برای همه کشورها توسط این سازمان منتشر می شود. شاخص توسعه انسانی از سه شاخص: 1- شاخص امید به زندگی.2- شاخص سطح سواد.3- شاخص درآمد سرانه تشکیل شده است. عوامل متعددی می تواند بر روی این شاخص تاثیرگذارباشد. این تحقیق برآن است تا تأثیر آزادسازی تجاری را بر روی این شاخص مورد ارزیابی قرار دهد. می توان گفت که آزادسازی تجاری(مجموع واردات و صادرات تقسیم بر جمعیت) می تواند تأثیرات مهمی بر روی این شاخص داشته باشد. با آزادسازی تجاری، می توان کالاهایی را وارد کرد که بر روی سلامت و سطح سواد تأثیرات بسزایی داشته باشند. همچنین با آزادسازی اگر کشور شما صادر کننده کالاهایی با تکنولوژی بالا باشد، با افزایش صادرات درآمد سرانه نیز افزایش می یابد. البته آزادسازی می تواند برای کشور تبعات منفی نیز داشته باشد که از آن جمله می توان به احتمال افزایش بیکاری و کاهش کمیت و کیفیت خدمات عمومی ارائه شده از طرف دولت اشاره کرد تحقیق حاضر به بررسی این موضوع در بین 176 کشور و همچنین گروه بندی های مختلف(کشورهای با توسعه انسانی بالا، متوسط و پایین) در بازه? زمانی 1997- 2005 می پردازد. در این تحقیق از روش اقتصادسنجی gmm و نرم افزار oxmetrics استفاده شده است. نتایج تحقیق نشانگر این است که تاثیر آزادسازی تجاری بر روی شاخص توسعه انسانی مثبت است و به ترتیب هر یک درصد تغییر در شاخص آزادسازی تجاری منجر به 0.0117997، 0.0186481 و 0.0334338 واحد تغییر در شاخص توسعه انسانی، برای کشورهای با توسعه انسانی بالا، متوسط و پایین می شود.