رابطه بین ارزش افزوده بازار(mva) با ارزش افزوده اقتصادی (eva) و معیارهای متداول حسابداری

در طی سالها، در کنار معیارهای اندازه گیری ارزش سنتی، تعدادی معیارهای پیچیده تر نیز، ایجاد شده اند، که تحقیقات بسیاری در کشورهای مختلف در مورد رابطه بین این معیارها و ارزش شرکت انجام شده است. این تحقیقات بدین جهت مفید هستند که اگر رابطه قوی بین هر یک از این معیارها و ارزش های بازار وجود داشته باشد، آنگاه معیار مطرح شده شاخص صحیحی از ارزش شرکت بوده، و می تواند توسط گروه های مختلف ذی نفع جهت تصمیمگیری مورد استفاده قرار گیرد. معیارهای سنتی مانند سود حسابداری اغلب به دلیل در نظر نگرفتن کل هزینه سرمایه و نیز به خاطر اینکه به میزان زیادی تحت تاثیر میثاق های حسابداری تعهدی قراردارند، مورد انتقاد قرار می گیرند. در مقابل، یکی از معیارهای جدید تعیین ارزش شرکت ارزش افزوده اقتصادی(eva) است، که کل هزینه سرمایه به کارگرفته شده شرکت را در نظر می گیرد. در عین حال دارای معایبی نیز می باشد. از زمان معرفی eva به ادبیات مالی، تحقیقات بسیاری در سطح بین الملل این معیار را اغلب از طریق مقایسه آن با سایر معیارهای اندازه گیری ارزش سنتی متداول، بررسی نموده اند. که به طور کلی دو گروه محققان پدیدار گشتند:1) طرفداران eva ،که ادعا می کنند این معیار نسبت به معیارهای سنتی برتر بوده و ارزش های بازار را بهتر توصیف می نماید.2) مخالفان،که بیان می کنند معیارهای سنتی نظیر سود حسابداری هنوز هم ، توان تبیین بالاتری نسبت به eva در رابطه با ارزش های بازار سهام شرکت ها، نشان می دهند. هدف از تحقیق حاضر نیز بررسی رابطه بین معیارهای متداول حسابداری و ارزش افزوده اقتصادی با ارزش افزوده بازار، و نیز پاسخ به این سوال که کدامیک از معیارهای فوق، در بورس اوراق بهادار تهران، ارزش افزوده بازار را بهتر توصیف می نماید، بوده است. به منظور پاسخگوئی به این سوال، نمونه ای شامل 132 شرکت از میان شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، انتخاب گردید. نتایج تحقیق بیانگر این است که بین ارزش افزوده اقتصادی، سود بعد از مالیات، سود قبل از بهره و مالیات، سود خالص عملیاتی بعد از مالیات و وجه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی(استاندارد شده)، با ارزش افزوده بازار استاندارد شده رابطه معناداری وجود دارد و در سطح اطمینان 95% ، سود بعد از مالیات و سود قبل از بهره و مالیات نسبت به ارزش افزوده اقتصادی و سود خالص عملیاتی بعد از مالیات، در رابطه با ارزش افزوده بازار استاندارد شده، از توان تبیین بیشتری برخوردار هستند. این در حالی است که ارزش افزوده اقتصادی، در مقایسه با وجه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی، ارزش افزوده بازار را بهتر توصیف می نماید.