نقد و بررسی اشعار م.آزاد

محمود مشرف آزاد تهرانی (1384- 1312) یکی از شاعران نیمایی و از شاعران بنام معاصر ایران شناخته می شود، در این پایان نامه سعی شده که بعد از بررسی زندگی، شناخت شخصیت و اندیشه و ذکر آثار در فصل های بعد به طور مفصل به شناخت شعر آزاد پرداخته شود. ابتدا به بررسی قالب های شعری آزاد در انواع قالب های نیمایی، غزل و غزلواره، آزاد، و نیمایی و هایکوواره پرداخته شده و بسامد هر کدام از قالب ها در هر کدام از دفاتر شعری او آمده است. در فصل ویژگی های ادبی شعر آزاد ابتدا به بررسی ابعاد تصاویر عاطفی و تصاویر اجتماعی شعر آزاد پرداخته شده و پس از آن مهمترین نمادها و سمبل ها در شعر او مورد تحلیل قرارگرفته است. چگونگی استفاده از تشبیهات در شعر آزاد به صورت تشبیه گسترده و فشرده و بلیغ یا مرسل بودن تشبیهات و بررسی محسوس و معقول بودن طرفین تشبیه وبررسی استعاره از لحاظ انواع آن مصرحه و مکنیه و به خصوص تشخیص وبررسی مجاز و کنایه ازمهمترین مواردی است که دراین قسمت مورد توجه واقع شده است .بحث ایجاز و اطناب و چگونگی پرداخت ایجاز گونه یا اطناب گونه اشعار، از دیگر مسایلی است که در این فصل به آنها پرداخته شده است. ویژگی های زبانی شعر آزاد در سه قسمت آوایی، واژگان و نحو از دیگر مواردی است که مورد توجه واقع شده است، قسمت آوایی یا موسیقی شعر آزاد در چهار حوزه قرار دارد: موسیقی بیرونی، موسیقی کناری، موسیقی داخلی و موسیقی معنوی ، موسیقی بیرونی یا وزن شعر در حوزه شعر کهن و کلاسیک و شعرهای نیمایی مورد تحلیل واقع شده، موسیقی کناری چگونگی استفاده یا عدم استفاده آزاد از قافیه و ردیف دیگر بخش از ویژگی های زبانی شعر آزاد است به علاوه موسیقی داخلی مواردی چون جناس، واج آوایی و تکرار را در بر می گیرد که هر یک از لحاظ بسامد و چگونگی استفاده در شعر آزاد مورد تحلیل واقع شده است. در قسمت موسیقی معنوی که در واقع با بدیع معنوی مترادف فرض شده مواردی چون ایهام، تلمیح، مراعات النظیر، طباق، پارادوکس و حس آمیزی و چگونگی استفاده آزاد از هر یک از این صنایع و بسامد استفاده آزاد از کلمات آرکاییک بررسی شده است . نحو شعر آزاد از لحاظ استفاده و یا عدم استفاده وی از نحو کهن، دیگر موردی است که در ویژگی های زبانی شعر آزاد به آن اشاره شده است است. بعد دیگر شعر آزاد درونمایه ها و مفاهیم فکری و اندیشه در شعراوست ، بررسی من بشری، من اجتماعی و من شخصی در شعر آزاد از یک سو، و تحلیل درونمایه های طبیعت گرایی تغزل، تنهایی و نومیدی، درونمایه های اجتماعی و نیز درونمایه های اشراق گونه از سوی دیگر مهمترین مطالب مورد تحلیل در این قسمت است. فصل دیگر از این پایان نامه به چگونگی تأثیرپذیری آزاد از شعر شاعران کلاسیک چون منوچهری دامغانی از یک سو و شاعران نیمایی چون نیما، شاملو، اخوان ثالث، فروغ فرخزاد و سهراب سپهری از سوی دیگر اختصاص داردودر فصل پایانی، خلاصه ای از یافته ها و جایگاه م. آزاد در میان شاعران نیمایی مورد تحلیل قرار گرفته است.