شکواییه در سبک عراقی

رساله حاضر، در بردارنده بحثی تحلیلی در ارتباط با انواع شکواییه در سبک عراقی است. نظر به اینکه، سبک عراقی یکی از مهم ترین و وسیع ترین سبک ها در ادب فارسی به حساب می آید و در مقایسه با سبک خراسانی بیشتر درونگراست تا برون گرا، یکی از موضوعات محتوایی و بسیار برجسته این سبک، شکواییه است. بنابراین شکواییه در سبک عراقی اهمیت فراوان می یابد و موضوع از نظر زمانی، قرن هفتم تا نهم هجری را در بر می گیرد.عوامل متفاوتی همچون عوامل فرهنگی،اجتماعی و سیاسی به خصوص حمله مغول در روح و جان شاعران تأثیر بسزایی داشته و آنها را برانگیخت تا درباره موضوعاتی چون فقر، نکوهش چرخ، گله از معشوق، ستم حاکمان ظالم، بی عدالتی ستمگران، ریاکاری زهد فروشان، تنهایی و پیری و... شکوه سرایی کنند و اندوه دل خود را از جور زمانه و اهل روزگار خویش در شعر جلوه گر سازند. از آنجا که پرداختن به شعر تمامی شاعران دوره سبک عراقی در یک رساله ممکن نبود از این رو در این تحقیق آثار منظوم هشت شاعر برجسته این دوره، شامل کمال اسماعیل اصفهانی، مولانا جلال الدین محمد بلخی، سعدی شیرازی، خواجوی کرمانی، ابن یمین فریومدی، سلمان ساوجی، حافظ شیرازی و عبدالرحمان جامی از نظر شکوه سرایی و نوع شکواییه ها مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا، شکواییه ها در پنج فصل کلی با عناوین شکواییه های شخصی، فلسفی، اجتماعی، سیاسی وعرفانی طبقه بندی شده، سپس با توجه به فراز و نشیب هایی که در هر یک از انواع شکواییه ها مشاهده می شد، هریک با توجه به ویژگی های جزئی به بخش های مجزا تقسیم بندی گردیده است.