آئینه جهان نما وطلسم گنج گشا

این اثر عرفانی و ادبی مربوط به اواخر سده هفتم و اوایل سده هشتم هجری است که دارای نثری مرسل و متوسط است و با زبانی سلیسی و روان که درنوع خود شیوایی دارد و گاهی نیز به صورت شعر ناب منثرو در می آید نثر کتاب شبیه به مرصاد العباد شیخ نجم الدین رازی است که در آن از آثار سنایی عطار نیشابوری شیخ نجم الدین رازی و شهاب الدین سهروردی مقتول است به اضافه قطعات و فردها و غزلیاتی بدون نام گوینده آن ها ذکر شده که وجود این اشعار و قطعات و رباعیات لطب بیشتری به سخن داده است اما محتوای کتاب بر اساس تصریح خود مولف دریازده باب تتنظیم شده که باب هشتم آن شش فصل و باب نهم آن پنج فصل است.مولف در بابهای یازده گانه این موضوع را شرح می دهد باب اول در روموز و اشارات و معانی و حکایات در حال انسان و باماندن از سعادت ابدی و مشعول شدن به دنیا فراموش کردن مقام اصلی و تنبیه از غفلت. باب دویم در اشارات به طلسم وجود انسان و در رموز وکنوز معنی و مواعظ ونصیحت در تنبیه ودلالات بر معنی و و صف جمال وکمال روح تا بدانی که همه در وجود تو است. باب سیوم در آنکه بدانی که مقصود از آفرینش تویی و جمله بهر تو است که موجود کرده است و سبب آمدن تو در این دنیا از بهر چیست و حقیقت دنیا و موجودات را و اشغال خلق وسبب دنیا وآشوب دنیا. باب چهارم درآفریدن انسان و چگونگی و سپردن امانت به وی وسبب عزت و رففعت و سبب خواری و مذلت. باب پنجم در آفریدن انسان و حقیقت انسان و چگونگی سر که چیست وچگونه امانت نهاده اند و مقصود چیست و سر عزت و مدلت . باب ششم در معرفت آنکه از کجا آمده ای و از جه مقام و جرا آمده ای و در فراموش کردن آن مقام ودر آنکه نام تو انسان چرا است و تو چه ای. باب هفتم در بدایع فطرت و صنایع قدرت حق تعالی در خلقت انسان و چگونگی موجود گردانیدن او و آفریدن از قطره آب. باب هشتم شش فصل است فصل اول در عجایب خلقت سر ففصل دیم در عجایب خلقت چشم فصل سوم در عجایب خلقت گوش فصل چهارم در عجایب خلقت بینی فصل پنجم در عجایب خلقت دهان فصل ششم در عجایب خلقت روی و غیز باب نهم در خلقت تن و اعضا و جوارح و عجایب خلقت دست و انگشتان و کف و ناخن وشآن نیز مشتمل برپنج فصل است باب دهم در عجایب جمله تن و تشبیهات او به جمله موجودات و تشبیه صفات او به جمله حیوانات و رموز و اشارات چند از قصص در تشبیه به صفات انسان. باب یازدهم در سلطانی روح و تاثیراو در لوح جسم در عالم و وصف افعال روح و عجایب و وصف جهان و جان و دل