عوامل موثر بر ارتباط بین هموارسازی سود و سود آوری شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران

اکثر مدیران با موضوع هموارسازی سود بصورت تئوریک آشنا نیستند و شاید بدون آگاهی از نتایج منفی احتمالی، تنها به منظور ایجاد نتایج مثبت اقدام به هموارسازی سود می نمایند. بنابراین دراغلب موارد مدیران بدون اطلاع از ماهیت تئوری هموارسازی سود بوسیله کنترل فعالیتهای تجاری و اقتصادی مانند تسریع و یا تاخیر در ارسال کالا و یا صدور صورتحساب ویا افزایش و یا کاهش موجودی در پایان دوره و یا با تغییر در روشهای گزینه ای حسابداری مانند تغییر روش محاسبه استهلاک اقدام به افزایش و یا کاهش سود می نمایند. البته هموارسازی سود باید یک اثر مطلوب بر ارزش سهام و کاهش هزینه داشته باشد، زیرا زمانیکه نرخ سود ثابتی از سوی شرکت گزارش شود سهامداران احساس اطمینان بیشتری دارند. دلایل زیادی برای هموارسازی تعمدی سود گزارش شده است و محققان عوامل زیادی را بر رفتار هموارسازی موثر می دانند. این پژوهش با هدف شناسایی و تفکیک شرکتهای هموارساز و غیر هموارساز در میان شرکتهای حاضر در بورس اوراق بهادار تهران از سال 1376 تا سال 1387 و مشخص کردن عوامل موثر بر رفتار هموارسازی سود تهیه شده است. در این پژوهش از روش نسبت ضریب تغییرات سود به ضریب تغییرات فروش برای شناسایی و تفکیک شرکتهای هموارساز استفاده شده و همچنین از روش رگرسیون لجستیک که مدل پیشرفته مدل لجیت است برای تجزیه و تحلیل داده ها جهت شناسایی عوامل موثر بر رفتار هموارسازی استفاده گردیده است. متغیر رفتار هموارسازی به عنوان متغیر وابسته کیفی( موهومی) و چهار متغیر نرخ سودآوری، نسبت بدهی، اندازه شرکت و نسبت تقسیم سود به عنوان متغیر های مستقل در نظر گرفته شده اند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که نرخ سودآوری در شرکتهای هموارساز به طور معنی داری بیشتر از نرخ سودآوری در شرکتهای ناهموارساز است . همچنین یافته ها وجود یک رابطه مثبت بین ترخ سودآوری و احتمال هموارسازی و عدم وجود رابطه بین رفتار هموارسازی و دیگر متغیرهای مستقل را تایید می کند.