نقد توصیفی تحلیلی نسخه خطی منحصر بفرد دیوان میرشهدادخان تالپور متخلص به حیدری

میر شهداد خان تالپور متخلص به حیدری از شاعران و حاکمان ایالت سند است که در قرن سیزدهم ه.ق می زیسته است. از وی دیوانی بر جای مانده که شامل غزل، قصیده، مثنوی، ترکیب بند، ترجیع بند، مسمط، قطعه، رباعی و مفردات است که در گنجینه ی نسخ خطی تالپوران در حیدرآباد سند نگهداری می شود که در سال 1386 کپی آن براساس قراردادی که به همت مرکز مطالعات شبه قاره وابسته به دانشگاه سیستان و بلوچستان با نماینده موزه و گنجینه نسخ خطی تالپوران جناب آقای مهندس حیدر علی تالپور منعقد شد با مساعدت وابسته ی فرهنگی ایران در کراچی تحویل داده شد و بوسیله نگارنده مورد تصحیح و نقد و تحلیل قرار گرفت. این دیوان در مجموع 7169 بیت دارد و براساس روش تحلیل محتوا می توان آنرا به دو بخش تقسیم کرد . یکی بخش قصاید، ترکیب بندها، ترجیع بندها، مثنویها، قطعات و رباعیات و بخش دیگر غزلیات . در بخش نخست بیشتر ویژگی های سبک خراسانی دیده می شود و در بخش دوم یعنی غزلیات ویژگی های سبک عراقی نمایان تر است. از دید درون مایه نیز به دو بخش تقسیم می شود . بخش نخست که شامل همان قصایدو موارد همراه می شود، در عشق و ستایش پیامبر اسلام و دوازده امام است و بخش دوم یعنی غزلیات بیشتر موضوع عشق و معشوق زمینی و معمول در ادبیات را دربردارد. از نظر وابستگی سبکی حیدری جز شاعران دوره ی بازگشت به حساب می آید و شعراو تمامی ویژگی های دوره ی بازگشت ادبی را داراست.