مطالعه سنگ شناسی, ژئوشیمی و پترولوژی توده های دیوریتی و سیلهای گابروئی در شمال بافق (ایران مرکزی)

توده های مورد مطالعه، در منطقه شمال بافق و در محدوده خرده قاره ایران مرکزی قرار دارند. در مطالعات صحرائی، نفوذیهایی به صورت سیل درون سری ریزو (تناوب کربنات و ولکانیک) در مناطق شمال و جنوب ده زریگان، و توده های نفوذی دیوریت- گابروئی (در مناطق میشدوان و آریز) درون کمپلکس های دگرگونی قدیمی، تزریق شده اند. همچنین، توده های شناور دیوریتی، درون گرانیت زریگان مشاهده شدند. در منطقه میشدوان توده نفوذی گرانودیوریتی، توده دیوریت- گابروئی را قطع کرده است. توده های دیوریتی، به پرکامبرین و تریاس نسبت داده شده اند. طی بررسیهای پتروگرافی تفاوتهای واضحی در کانی شناسی و بافت شناسی سیلهای مافیک (الیوین گابرو تا گابرودیوریت) با توده های دیوریتی مشاهده شد. ترکیب کانی شناسی سیلهای مافیک عمدتاً شاملbio+(brown am) px+ ol+ am pl+، توده های دیوریتی عمدتاً شامل pl+ hb +px+bio+qz+af و توده گرانودیوریتی عمدتاً شامل pl+ hb +bio+qz+af می باشند. این سنگها دارای تنوع ساختی و بافتی زیادی هستند. بافت های افیتیک، پوئیکلیتیک، اینترگرانولار، گرانولار و پگماتوئیدی در سیلهای گابروئی و توده های دیوریتی و بافتهای دگرشکلی، میلونیتی، پرتیت، آنتی پرتیت، میرمکیت و منطقه بندی نوسانی، در سنگهای توده گرانودیوریتی دیده می شوند. با توجه به شواهد ژئوشیمیائی توده های مورد مطالعه، دو سری ماگمائی کاملاً متفاوت وجود دارد (1) سیلهای نفوذی درون سری ریزو؛ سری پیوسته آلکالن؛ ترکیب الیوین گابرو تا گابرودیوریت؛ ریفت درون قاره ای، با منشأ عمدتاً گوشته ای، با نرخ پائین درجه ذوب بخشی هستند. سیلهای مورد نظر از ذوب حدود 12 تا 14 درصد گوشته غنی شده با ترکیب گارنت لرزولیت، تولید شده اند. (2) سری ساب آلکالن؛ (الف) سری پیوسته، با ترکیب غالباً دیوریتی (ب) سری ناپیوسته گرانودیوریتی؛ که به یک محیط حاشیه قاره ای وابسته است و به احتمال زیاد ماگمای تشکیل دهنده سنگهای دیوریتی در یک زون فرورانش و آبزدائی پوسته اقیانوسی فرو رونده و ذوب بخشی گوه گوشته ای، با ترکیب اسپینل لرزولیت تولید شده است. احتمالاً ذوب پوسته آمفیبولیتی روی آن باعث تشکیل ماگمای اسیدی در منطقه می شود.