بررسی ابعاد مختلف عدالت اجتماعی در نهج البلاغه ؛ سیاسی ، اقتصادی و حقوقی

عدالت یعنی برابری و مساوات در بهره مندی از امکانات و حق هر کسی را به او دادن این واژه در طول تاریخ، همواره مورد توجه بشر بوده است. از آن جا که مجری اصلی عدالت، حکومت ها هستند، عموماً عدالت را در کنار حکومت بحث می کنند. یکی از حاکمانی که مبنای حکومتش، بر پایه ی «عدالت» استوار بود، امیر مومنان علی(ع) است. در کتاب شریف نهج البلاغه که بازتاب بخشی از عملکرد عدالت محور آن حضرت(ع) است، مطالب فراوانی درباره ی ابعاد گوناگون عدالت آمده است. تحقیق حاضر در پی واکاری عدالت اجتماعی در ابعاد سه گانه ی سیاست، اقتصاد و حقوق است. تحقق عدالت اجتماعی در ابعاد نامبرده نیازمند ایجاد زمینه ها و رفع موانع است. فصلی از رساله به این موضوع اختصاص دارد. عدالت اجتماعی در بعد سیاست با رویکرد مناسبات بیرونی قدرت و مناسبات درونی قدرت، مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. ساختار بیرونی و درونی روابط و مناسبات حکومت علوی کاملاً بر مبنای عدالت طراحی شده است. هیچ بعدی از عدالت در عمل و نتیجه به بعد اقتصادی نمی رسد چرا که بخش عمده ای از عدالت در معیشت مردم، ظهور و بروز پیدا می کند. امیر مومنان(ع) با مدیریت فوق العاده در سه حوزه ی تولید، نظارت و توزیع ثروت ملی، زمینه ی تحقق عدالت اقتصادی را فراهم نمود. بعد حقوقی عدالت اجتماعی با تدوین دو مرحله ی قانون گذاری و اجرا به وسیله ی حضرت امیر(ع)، عملیاتی شد. با رهنمودی که امیر مومنان(ع) جهت ایجاد عدالت اجتماعی در حوزه های سه گانه نشان دادند، دست یابی به آن برای دولتمردان دور از انتظار نخواهد بود.