نقد و تحلیل زبان داستان در آثار صادق چوبک

در این نوشته به تحلیل زبان داستانی در آثار صادق چوبک پرداخته شده است. زبان داستان پهنه ی وسیعی است که نویسنده خلاقیت خود را در آن به نمایش می گذارد. به طور کلی «گفتگو» و «توصیف» دو عنصر اصلی این زبان هستند که با استفاده از «واژه ها» داستان را زنده و پویا نشان می دهند: اگر زبان به دقت به کار گرفته شود، وسیله ی صعود سایر عناصر داستان به قله آفرینش یک اثر ادبی می گردد. همچنین شناخت زبان داستان خواننده را در درک بهتر زیبایی های هنری داستان و لذت بردن از آن یاری خواهد کرد. بنابراین، جهان داستان مخلوق ذهن نویسنده است که با زبان خاص خود با مخاطب ارتباط برقرار کند. صادق چوبک- چهارمین داستان نویس نسل اول نویسندگان ما- مهارت بی نظیری در کاربرد گونه های زبانی در مقایسه با نویسندگان هم نسل خودش را داراست. در داستان های چوبک هم زبان نوشتار و هم زبان گفتار به زبان زنده جاری در دهان مردم نزدیک است. قدرت چوبک در توصیف و نوشتن گفت و گوی زنده و طبیعی توده مردم است. چوبک در استفاده از مقدورات بیانی و حالت های دراماتیک زبان عامیانه (به ویژه در گفتگو نویسی و مکالمه لهجه دار) قابلیت و قریحه چشم گیری دارد. آنچه چوبک را از نویسندگان هم نسل او متمایز می سازد فراوانی اصطلاحات و واژگان وسیع و قابلیت کم نظیر زبانی داستان های اوست، کیفیتی که باعث می شود تا غنای مضمون و اصالت احساس در داستان های او نظرگیر باشد.