بررسی عوامل موثر برتابع تقاضای اندازه دولت در اقتصاد ایران

نوع نگرش به نقش دولت و دلایل وجود دولت، در طی قرن گذشته بارها دستخوش تغییر و بازنگری قرار گرفته است. تغییر نگر شها باعث تغییر وظایف و مسئولیت های محول شده به دولت و بنابراین تغییر اندازه و ترکیب مخارج دولت می گردد. در بستر این نگرش ها، عواملی وجود دارد که می تواند تغییر اندازه و رشد دولت را در طی زمان و در میان کشورهای مختلف توضیح دهد. . از جمله این عوامل می توان به درآمد سرانه، میزان بازبودن اقتصاد، درجه شهرنشینی، متغیرهای جمعیتی، حقوق سیاسی، قیمت نسبی محصولات بخش عمومی و توزیع درآمد اشاره کرد. همچنین، روابط معنی داری میان تعدد نژادی، زبانی و مذهبی، نهادهای سیاسی (قواعد انتخاباتی و ساختار قانونگذاری) و میزان تمرکز مالی دولت با اندازه دولت به دست آمده است. ما در این تحقیق به عوامل موثر برتابع تقاضای اندازه دولت در ایران برای دوره (1386– 1350) پرداخته و بامتودولوژی ardl به بررسی روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته پرداخته شده است . ضریب متغیرهای درآمد سرانه واقعی،شدت آزادی تجاری،جمعیت بالای 64 سال،اشتغال بخش دولتی، حاکی از اثر مثبت و معنی دار این متغییرها روی تابع تقاضای اندازه دولت می باشد. از طرفی رابطه متغییر نرخ مشارکت زنان روی تقاضای اندازه دولت مثبت، ولی بی معنی می باشد و رابطه متغییر قیمت کالا و خدمات دولتی ، منفی و بی معنی می باشد. همچنین در این تحقیق بیشتر بودن کشش درآمدی تقاضا از واحد به عنوان قانون واگنر، و بی کشش بودن قیمت کالاها و خدمات دولتی به عنوان اثر بامول در ایران حمایت نمی شود و رد می شوند. همچنین آزمون ثبات و آزمون ecm روی متغیرهای این تابع صورت گرفته که نتایج این آزمون ها حاکی از آن است که تابع مورد بحث در بلند مدت دارای ثبات ساختاری می باشد و ضریب تعدیل ecm ( تعدیل انحراف از تعادل) بین صفر و منفی یک، و معنی دار می باشد . در ایران دولت با کاهش اشتغال بخش دولتی و واگذاری اموری که بخش خصوصی قادر به انجام آنها می باشد می تواند جایگاه دولت در بازار را بهینه کند. برای ورود به بازارهای جهانی، اندازه دولت باید کوچک شود، پس بهتر است دولت برای حداقل کردن تصدی گریهای خود تلاش بیشتری نماید.