ارزیابی معیارهای رویان شناختی در تعدادی از گونه های تیره آفتاب گردان

asteraceae بزرگ ترین تیره گیاهان گل دار می باشد که دارای 1500 جنس و 23000 گونه است. این خانواده دارای خواص بسیار متفاوت و مهمی مانند خاصیت داروئی، حشره کشی، زینتی و خوراکی می¬باشند. بنابراین مطالعات وسیعی نیز از جنبه های مختلف بر روی اعضاء این تیره انجام گرفته ولی با توجه به پراکنش وسیع و فراوانی گونه¬های آن، مطالعات انجام شده، به ویژه مطالعات رویان شناختی، بسیار اندک است. یکی از جنس های بزرگ این تیره جنس tanacetum است که متعلق به طایفه anthemideae است در این بررسی ویژگی های رویان شناختی سه گونه از این جنس مورد مطالعه قرار گرفت. این سه گونه عبارتند از: 1) tanacetum chiliophyllum (fish. & c. a. mey) schultz bip. 2) tanacetum parthenium (l.) schultz bip. 3) tanacetum polycephalum schultz bip. همچنین برای مقایسه بهتر یافته های رویان شناختی، 3 جنس دیگر نیز مطالعه شد، که شامل موارد زیر است: 4) tripleurospermum disciforme (c. a. mey) schultz bip. 5) senecio glaucus l. 6) inula aucheriana dc. گل ها و غنچه ها در مراحل مختلف نمو برداشته شد، در فیکساتور faa تثبیت و در الکل 70% نگهداری شد. نمونه ها قالب گیری و با میکروتوم به ضخامت 7 میکرومتر برش گیری گردید. رنگ آمیزی با روش pas بر اساس پروتوکل پیشنهادی yeung انجام گرفت و مطالعه کامل لام های میکروسکوپی تهیه شده از مراحل مختلف تکوین اندام های تولید مثلی با دقت فراوان انجام شد. نتایج این پژوهش علاوه بر توصیف دقیق مراحل تکوین تخمک و کیسه رویانی، تکوین بساک و دانه¬گرده در شش گیاه مورد مطالعه برای اولین بار، نشان داد که در گیاهان فوق موارد نادر و استثنایی از قبیل تتراد خطی عرضی،جنین زایی حاصل از آنتی پود، افزایش آنتی پود و افزایش سینرژید وجود دارد. ولی در مجموع تکوین دانه گرده بر اساس الگوی استاندارد گیاهان دولپه و تکوین کیسه رویانی بر اساس تیپ پلی گونوم می باشد. نتایج همچنین نشان داد که صفاتی از قبیل وجود یا عدم وجود پایک در مادگی، طول و عرض تخمدان و تخمک و کیسه رویانی، موقعیت مگاسپوروسیت و مگاسپور فعال، تعداد آنتی پودها، تعداد سینرژیدها، تغییر پذیری در لایه های بساک، تعداد هسته های های دانه گرده و ... می¬تواند در کنار سایر صفات، در تاکسونومی مورد استفاده قرار گیرد. نتایج حاصل از مطالعات الکتروفورز پروتئین های بذر و استولیز گرده نیز تکمیل کننده و تأیید کننده یافته های رویان شناختی بود. مطالعات کروموزومی، گزارش برای اولین بار عدد کروموزومی گونه inula aucheriana (n=x=9) و گزارش سطح پلی پلوئیدی در tanacetum polycephalum (2n=2x=72) را نشان داد. نتایج آنالیزهای فیتوشیمیایی اسانس، تفاوت در یافته های ما را با پژوهشگران قبلی ارائه داد، همچنین کلیه اسانس های تهیه شده اثرات ضد باکتریایی متوسط تا قوی را نشان دادند.