سنجش کیفیت محیط شهری در شهرهای جدید؛ مطالعه موردی: شهر جدید هشتگرد

نگاه کالبدی- کارکردی برنامه ریزیها به ابعاد و جنبه های مختلف زندگی در گذشته سبب شد که از اواخر دهه 1960، تحت تأثیر نیازها و آگاهیهای جدید مفاهیم اجتماعی نوینی مثل رفاه اجتماعی، کیفیت زندگی، عدالت اجتماعی و کیفیت محیط در قلمرو برنامه ریزی و توسعه عمومی مطرح شود. همچین اهمیت و نقش کیفیت محیط در سایر جنبه های زندگی، ماهیت ویژه محیط های شهری، نقش فزاینده محیط سکونتی شهری به عنوان مهمترین سکونتگاه انسانی و وجود تعداد افراد زیادی که به شدت تحت تأثیر شرایط غالب محیط شان هستند، بررسی چگونگی کیفیت محیط های شهری را تبیین می نماید.این پایان نامه با هدف سنجش کیفیت محیط شهری در شهرهای جدید و با انگیزه ارایه یک الگو به منظور ارزیابی کیفیت محیط و شناخت مولفه های موثر بر آن، طراحی شده است و سعی بر آن دارد که با توصیف و تبیین مفهوم کیفیت محیط، شاخصهای تأثیر گذار، نحوه ارتباط این شاخصها و نحوه سنجش آنها را در محیط های شهری بررسی نماید. مبنای سنجش کیفیت محیط در شهر جدید هشتگرد معیار رضایتمندی از کیفیت محیط شهری از دیدگاه ساکنین است. روش شناسی کار بر مبنای روش تحلیل عاملی تأییدی قرار گرفته و مدل مورد استفاده نیز بر مبنای تجربیات موجود و مطالعه موردی شهر جدید هشتگرد فراهم شده است. این مدل دارای ساختاری سلسله مراتبی بوده (با توجه به رویکرد بالا به پایین و پایین به بالا) و متشکل از شاخصها و زیرشاخصهای است که در پنج سطح طراحی شده است. بر مبنای زیر شاخصهای سطح آخر گویه های در قالب پرسشنامه تدوین شد و براساس میزان رضایتمندی و میزان ناراحتی و آزردگی خاطر از عوامل محیطی، کیفیت محیط شهر توسط ساکنین مورد ارزیابی قرار گرفت.براساس نتایج بدست آمده از تحقیق حاضر، میزان رضایت ساکنین از کیفیت محیط شهری شهر جدید هشتگرد در سطح پایینی قرار دارد. البته در دو سطح کیفیت محیط شهری و کیفیت محیط سکونتی شرایط کمی متفاوت است به طوریکه رضایت از کیفیت محیط سکونتی در شهر جدید هشتگرد وجود دارد، در حالی که در مورد کیفیت محیط شهری این حالت صادق نیست. در ادامه تأثیر هر یک از شاخصهای سطح پایین مدل در شاخص سطح بالاتر نشان داده می شود و وضعیت کیفی هر یک از شاخصها از دیدگاه ساکنین مشخص می گردد. در نهایت براساس آزمون تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل عاملی اکتشافی مدل مورد نظر و پرسشنامه طرح شده تأیید می شود.