بررسی اثرات تنش سرما بر برخی از معیارهای بیوشیمیایی و الگوی باندی پروتئین ها در ارقام گندم

دمای پایین از مهمترین عوامل محدود کننده رشد و تولید گیاهان می باشد. یکی از موثرترین و کاربردی ترین روش های مقابله با مسئله سرما، بکارگیری ارقام متحمل است. از جمله عواملی که می تواند به عنوان معیارهایی جهت شناخت ارقام متحمل مورد ارزیابی قرار گیرند، تغییرات بیوشیمیایی ایجاد شده در گیاهان تحت تنش سرما می باشد. لذا به منظور بررسی اثرات تنش سرما بر مقدار کمی و کیفی پروتئین، پرولین، فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز، آزمایشی در قالب فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که قرار دادن ارقام گندم در معرض تنش سرما باعث افزایش مقدار کمی پروتئین برگ می شود ولی نرخ این افزایش در ارقام متحمل بیشتر است. نتایج حاصل از اندازه گیری پرولین آزاد مشخص نمود که تنش سرما باعث افزایش میزان پرولین اندام های هوایی می شود و ارقام مقاوم قادر به تجمع پرولین بیشتری نسبت به ارقام حساس هستند. با بررسی میزان میزان فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز مشخص شد که سه روز پس از تنش سرما میزان فعالیت این آنزیم در مقایسه با شرایط کنترل شده افزایش یافته است. همچنین میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز با اعمال تنش سرما افزایش یافت که میزان آن در ژنوتیپ های متحمل افزایش بیشتری دارد. بررسی الگوی باندهای پروتئینی حاصل از الکتروفورز نشان می دهد که تنش سرمایی روی باندهای پروتئینی در همه ارقام تاثیر می گذارد ولی روند این تاثیر روی ارقام تا حدودی متفاوت می باشد به طور کلی ارقام متحمل زودتر از ارقام حساس به این تنش پاسخ می دهند. بر اساس شاخص های تحمل به تنش که مورد بررسی قرار گرفته است می توان ژنوتیپ های آذر2، الموت و سرداری را به عنوان ارقام متحمل به سرما معرفی نمود.