شناسایی سویه های بالینی کاندیدا به روش rapd-pcr

مخمرها و در راس آن ها گونه های کاندیدا، معمول ترین قارچ هایی هستند که از عفونت های انسانی جدا می شوند. در سال های اخیر علیرغم پیشرفت در مراقبت های بهداشتی و روش های درمانی، وقوع کاندیدیازیس سیستمیک مهاجم، به طور قابل توجهی افزایش یافته است. افزایش بروز در نتیجه افزایش جمعیت در معرض خطر شامل دریافت کنندگان پیوند، بیماران سرطانی، مبتلایان به ایدز، دریافت کنندگان داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی و آنتی بیوتیک های وسیع الطیف می باشد. اگرچه گونه آلبیکانس، عامل معمول کاندیدیازیس می باشد، وقوع بیماری با دیگر گونه ها که حساسیت کمتری به مشتقات آزول ها دارند با افزایش فراوانی گزارش شده است. لذا شناسایی سریع گونه عامل بیماری، جهت درمان به موقع ضروری است. روش های فنوتیپی رایج برای شناسایی گونه ها نظیر آزمایش های مرفولوژی و روش های بیوشیمیایی، زمان بر بوده و نتایج حاصل از آنها همواره دقیق نیستند. تکنیک های مولکولی مبتنی بر dna، رویکردهای جدید و موثری را برای حل این مشکل فراهم آورده اند. از این رو در مطالعه حاضر کارایی روش مولکولی rapd-pcr در شناسایی و ارزیابی تنوع ژنتیکی 7 استرین استاندارد کاندیدا و 33 سویه بالینی مورد بررسی قرار گرفت. از روش فنوتیپیک کروم آگار کاندیدا به منظور شناسایی اولیه و از روش مولکولی rflp نیز جهت شناسایی قطعی سویه ها استفاده شد. dna نمونه ها استخراج گردید و واکنش pcr با استفاده از 4 آغازگر rapd انجام شد. در بررسی الگوی باندهای حاصل از rapd استرین های استاندارد مشخص گردید که هر گونه، الگوی متمایزی را از سایر گونه ها ایجاد می کند و می توان از باندهای اختصاصی گونه ها به عنوان ابزاری در شناسایی مستقیم سویه های بالینی مجهول، بدون نیاز به انجام روش های فنوتیپیک و آزمایشات بیوشیمیایی استفاده کرد. به همین منظور وزن مولکولی باندهای اختصاصی استرین های استاندارد با استفاده از نرم افزار uvi doc محاسبه گردید. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی سویه های مورد مطالعه نیز، باندهای حاصل از rapd سویه ها، به داده های صفر و یک تبدیل شد و تجزیه خوشه ای داده ها به روش upgma و با استفاده از نرم افزار mvsp انجام گرفت. بررسی دندروگرام های حاصل از تجزیه خوشه ای داده ها، فاصله ژنتیکی میان سویه ها را نشان داد. نتایج مطالعه حاضر توانایی روش مولکولی rapd-pcr را در شناسایی گونه های کاندیدا نشان داد. همچنین آغازگرهای ap3 و t3b به دلیل ایجاد بهترین الگوی باندهای اختصاصی برای گونه ها، جهت شناسایی مستقیم سویه ها، به خصوص شناسایی و افتراق گونه های آلبیکانس و دابلی نینسیس که به لحاظ فنوتیپیک بسیار مشابهند، مناسب می باشند و آغازگرهای opa-18 و ope-18 به دلیل ایجاد بیشترین میزان چند شکلی، در ارزیابی تنوع ژنتیکی مفید بوده و امکان شناسایی استرین های بیشتری را فراهم می کنند. در مجموع استفاده از تکنیک rapd-pcr، به عنوان روشی سریع و ارزان در شناسایی گونه های کاندیدا و همچنین شناسایی استرین ها در مطالعات اپیدمیولوژی مولکولی پیشنهاد گردید.