پدیده شاکیان حرفه ای از دیدگاه جرم شناسی

پدیده شاکیان حرفه ای به عنوان یک معضل در سیستم عدالت کیفری موجب پیدایش مشکلات زیادی از قبیل ورود صدمات شدید مادی و معنوی بر افراد بی گناه، تحمیل هزینه های هنگفت مالی بر سیستم قضایی، گرفتن وقت مراجع قضایی و ضابطین آن و ایجاد حسن عدم اعتماد سیستم انتظامی و قضایی شده است. اگر چه اتهامات ناروا و شکایات خلاف واقع، قبلاً مورد توجه قانون گذاران و علمای حقوق بوده است و موضوع شاکیان حرفه ای، مفهوم ناشناخته ای برای دست اندرکاران دستگاه قضایی نیست؛ ولی به عنوان یک پدیده مجرمانه و مضر به دستگاه عدالت کیفری، موضوعی است که دست کم در حقوق جزایی ایران ؛ مورد توجه وافر قرار نگرفته است. در این پایان نامه این پدیده در ابعاد مختلف مورد امعان نظر و مداقه قرار گرفته است و با نگرشی حقوقی و جرم شناسی، قوانین جزایی اعم از شکلی و ماهوی، آسیب شناسی گردیده و نقش و تأثیر قوانین در بروز این گونه رفتارهای مجرمانه، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. همچنین ریشه های اجتماعی بروز این پدیده و نقش باورهای دینی در جلوگیری از این پدیده مجرمانه و دیگر عوامل اجتماعی در پیدایش و رشد این پدیده، به طور مختصر عنوان گردیده است. در ارزیابی موضوع «شاکیان حرفه ای» به نکات مهمی توجه شده است مانند این که، باید به گونه ای تبیین گردند که : اولاً : با نیازهای جامعه ارتباط تنگاتنگ داشته و در جهت رفع معضلات جامعه باشد. مثلاً قانون چک، که با خاستگاه حمایت از دارنده چک تبیین گردیده است، ولی به دلیل در نظر گرفتن قواعد عرفی حاکم در معاملات روزمره، سیستم قضایی و مردم دچار آن چنان مشکلاتی شده اند که قانونگذار مکرر، ناگزیر، به تعدیل و اصلاح آن گردیده است.