اثرات برون سپاری بین المللی منابع، سرریزهای fdi و مخارج r&d بر بهره وری کل عوامل در آسیا- اقیانوسیه و کشورهای دارای بازارهای نوظهور

یکی از پدیده های گسترده جهانی شدن در دهه اخیر برون سپاری بین المللی منابع است. برون سپاری بین المللی منابع در برقراری ارتباطات تجاری بین کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه نقش مهمی را بازی می کند. به ویژه در ادبیات مرتبط، برون سپاری بین المللی به عنوان یکی از عوامل عمده رشد اقتصادی شناسایی می شود. از سوی دیگر، سرمایه گذاری مستقیم خارجی به عنوان یکی از عوامل رشد سرمایه گذاری شناخته شده است که نه تنها تأمین کننده سرمایه بلکه منتقل کننده فناوری و تکنولوژی پیشرفته نیز است و می تواند بهره وری را در کشور میزبان بهبود بخشد و بدین ترتیب رشد اقتصادی را فراهم نماید. نکته جالب این است که انتقال تکنولوژی پیشرفته محدود به شرکت های وابسته نیست و به شرکت های غیر وابسته نیز منتقل می شود. این ویژگی تحت عنوان سرریزهای تکنولوژی مطرح می شود، به طوری که این سرریزها رابطه تنگاتنگی با جنبه های مختلف تجارت بین الملل می یابد. یعنی بازکردن اقتصاد به روی تجارت، رقابت پذیری را در اقتصاد ارتقا می بخشد که از طریق آن آثار مثبتی را بر سطح بهره وری عوامل تولید در کشورهای در حال توسعه ایجاد می کند. در این مطالعه هدف این است که عوامل اثرگذار بر بهره وری شناسایی شود و به ویژه اثرات سرریزهای سرمایه گذاری مستقیم خارجی و برون سپاری بین المللی منابع و موجودی r&d بر بهره وری کل عوامل تولید از طریق ایجاد یک چارچوب نظری و به کارگیری متدولوژی اقتصاد سنجی یعنی داده های تابلویی برای کشورهای آسیایی (از جمله ایران) و کشورهای دارای بازارهای نوظهور در دوره زمانی 2004-1995 مورد بررسی قرار گیرد. نتایج مطالعه می تواند در راستای تعمیق روابط تجاری بین این بلوک ها قرار گیرد. نتایج نشان می دهند که برون سپاری بین المللی منابع و موجودی سرمایه r&d بر بهره وری کل عوامل تولید کشورهای نمونه اثر مثبت دارد. اما ضریب سرریزهای fdi بر بهره وری عوامل این کشورها از لحاظ آماری معنی دار نیست که نشانگر تأثیر ناپذیری آن در این کشورها بوده است. همچنین نتایج نشان دادند که تنها بلوک بندی شرق آسیا و بلوک بندی کشورهای نوظهور بهره وری کل عوامل تولید را تحت تأثیر قرار می دهد.