ارزیابی فنی طرحهای ساماندهی اجرا شده در بازه ای از رودخانه قزل اوزن

رودخانه به عنوان سیستمی پویا، مکان و خصوصیات خود را همواره بر حسب زمان، عوامل طبیعی و گاه در اثر دخالت بشر تغییر می دهد. سامان دهی رودخانه شامل مجموعه اقداماتی است که برای مهار و تثبیت یک رودخانه در یک مسیر مورد نظر انجام می شود و هدایت جریان در مسیر مشخص و مطلوب را تأمین می نماید. رودخانه قزل اوزن یکی از پرآب ترین و مهم ترین رودخانه های ایران می باشد. به دلیل وجود مراکز جمعیتی و کشاورزی در حاشیه این رودخانه، پروژه های سامان دهی متعددی در بازه های تخریب پذیر آن صورت پذیرفته است. در این تحقیق بازه ای از رودخانه قزل اوزن که طرح های سامان دهی اجرا شده در آن با هدف حفاظت سواحل و اصلاح مسیر رودخانه انجام پذیرفته است، انتخاب گردید. سازه های موجود در این بازه شامل آب شکن ها و خاکریزهای طولی در سواحل چپ و راست می باشد و هدف از این تحقیق به صورت کلی ارزیابی عملکرد سازه های احداث شده از لحاظ فنی و هیدرولیکی و بررسی تآثیر طرح سامان دهی مذکور بر هیدرولیک رودخانه و منطقه طرح می باشد. بدین منظور با استفاده از نقشه های توپوگرافی منطقه، نرم افزار arcview، الحاقیه hec-georas و بازدیدهای میدانی، موقعیت سازه های احداثی مشخص شده و در نرم افزار hec-ras مدل گردید. سپس تأثیر سازه ها بر پارامترهای هیدرولیکی جریان، با انجام شبیه سازی کامپیوتری بررسی گردید. میزان موفقیت و نقاط ضعف و قوت طرح از طریق نتایج حاصل از شبیه سازی کامپیوتری و نیز بازدیدهای میدانی تعیین گردید و پیشنهاداتی برای ثمر بخشی بیشتر طرح های آتی ارائه گردید. نتایج حاصله نشان داد با اجرای طرح سامان دهی، پارامترهای هیدرولیکی جریان افزایش چشم گیری خصوصاً در محل احداث سازه ها داشته و کلاً این طرح در رسیدن به اهداف خود در منطقه موفق عمل نموده است.