نشخوار فکری و افسردگی: اثر برنامه آموزش کنترل توجه در کاهش نشخوار فکری و افسردگی

پژوهش حاضر از سه مطالعه تشکیل شد. در مطالعه اول، رابطه بین نشخوارفکری و افسردگی در یک نمونه از دانشجویان ایرانی (تعداد = 119؛ 37% مرد) بررسی شد. شرکت کنندگان، پرسشنامه های افسردگی و اضطراب بک و مقیاس پاسخ های نشخواری را کامل کردند. نتایج نشان داد که افزایش نشخوارفکری، افزایش افسردگی را به همراه داشت. به علاوه، مقیاس پاسخ های نشخواری ترجمه و اعتباریابی شد. در مطالعه دوم، رابطه سوگیری توجه با افسردگی و نشخوارفکری در یک نمونه از دانشجویان (تعداد = 52؛ 20% مرد) بررسی شد. شرکت کنندگان، پرسشنامه های افسردگی و اضطراب بک و مقیاس پاسخ های نشخواری را کامل کردند و در آزمون استروپ افسردگی شرکت کردند. بر اساس نمرات کسب شده در پرسشنامه افسردگی بک و مقیاس پاسخ های نشخواری، شرکت کنندگان به دو گروه افسرده و غیرافسرده تقسیم شدند. نتایج نشان داد که سوگیری توجه مثبت و سوگیری مرتبط با دغدغه با میزان افسردگی رابطه معکوس دارد. هم چنین، سوگیری توجه مثبت و مرتبط با دغدغه با نشخوارفکری رابطه معکوس دارد. به علاوه، افزایش سوگیری توجه منفی، با افزایش نشخوار فکری همراه بود. به علاوه، میزان سوگیری توجه برای محرک های مثبت و محرک های مرتبط با دغدغه، در غیرافسرده ها بیشتر از افسرده ها بود. رابطه بین سوگیری توجه منفی و افسردگی به زنان گروه افسرده محدود بود. در مطالعه سوم، اثربخشی برنامه آموزش کنترل توجه در کاهش سوگیری توجه منفی، نشخوارفکری و میزان افسردگی بر روی 16 نفر از دانشجویان زن، بررسی شد. شرکت کنندگان از بین گروه افسرده ی شرکت کننده در مطالعه دوم انتخاب شدند. پرسشنامه افسردگی بک، مقیاس پاسخ های نشخواری و آزمون استروپ افسردگی در سه پیش آزمون، پس آزمون و دوره پیگیری (70 روز) بر روی شرکت کنندگان اجرا شد. نتایج نشان داد که برنامه آموزش کنترل توجه، سوگیری توجه منفی و نشخوار فکری را تنها در دوره پس آزمون کاهش داده است و اثر آن در کاهش میزان افسردگی در حد نزدیک به معنی داری نیز تنها در دوره پس آزمون بوده است. اثر برنامه آموزش کنترل توجه در افزایش سوگیری توجه برای محرک های مثبت و مرتبط با دغدغه ها مشاهده نشد. نتایج، در ارتباط با پژوهش های پیشین و کاربرد آن ها در در حیطه های مختلف بحث شده است.