آثار نامتقارن شوکهای نفتی بر اقتصاد کشورهای منتخب عضو اوپک(opec)

با افزایش قیمتهای نفت در دهه1970، موضوع تاثیر شوکهای قیمت نفت بر اقتصاد کشورهای واردکننده نفت مورد توجه قرار گرفت بطوریکه رابطه بین نوسانات قیمت نفت و رشد اقتصادی در این کشورها منفی بوده و توسط روابط خطی توضیح داده می شد. در نیمه دوم دهه1980، با کاهش شدید در قیمتهای نفت، روابط خطی اعتبار خود را از دست داده و روابط غیر خطی معرفی شدند. به این مفهوم که، افزایش قیمتهای نفت تاثیر منفی بر رشد اقتصادی این کشورها داشته درحالیکه کاهش قیمت نفت تاثیر چندانی بر رشد اقتصادی این کشورها ندارند. به عبارت دیگر، رشد اقتصادی این کشورها به صورت نامتقارن به شوکهای نفتی واکنش نشان می دهند. مطالعات چندانی در خصوص آثار نامتقارن شوکهای نفتی در کشورهای صادرکننده نفت انجام نشده است. در این تحقیق، این موضوع را در شش کشور منتخب عضو اوپک با استفاده از مدلvar در طی دوره 2006-1970 بررسی کردیم. متغیرهای اصلی مدل شامل رشد تولید ناخالص داخلی واقعی و رشد درآمد واقعی نفت هر کشور و متغیرهای فرعی مدل شامل رشد نرخ ارز واقعی، تورم و رشد سرمایه گذاری می باشد. برای این منظورابتدا مدل var را به صورت خطی تخمین زده و ملاحظه کردیم که رابطه معنی دار بین رشد درآمد نفت و رشد اقتصادی کشورها وجود ندارد. سپس شوکهای مثبت و منفی درآمد نفت را به روش لی و دیگران(1995) تفکیک کرده و دوباره تخمین زدیم. نتایج نشان می دهد که شوکهای مثبت و منفی درآمد نفت تاثیر معنی دار بر رشد اقتصادی کشورها دارد. نتایج آزمون عدم تقارن نشان می دهد که رشد اقتصادی کشورهای الجزایر، ایران، عربستان، نیجریه و ونزوئلا بصورت نامتقارن به شوکهای نفتی واکنش نشان می دهند. فرضیه عدم تقارن در کشور کویت رد شده است. در نهایت نمودارهای واکنش آنی کشورها به شوکهای مثبت و منفی درآمد نفت ارایه و سهم شوکها در نوسانات رشد اقتصادی کشورها توسط تکنیک تجزیه واریانس تحلیل شد.