بررسی اصولی تمسک به عام وثمرات آن در فقه وحقوق

پایان نامه
چکیده

چکیده: علم به قواعد و اصولی که فقیه را در استدلال و کشف حکم شرعی از متون دینی،توانمند می سازد؛ علم اصول نامند، به عبارتی علم اصول علم، دلیل شناسی و دلالت شناسی است که البته با علم نشانه شناسی و مباحث الفاظ مرزهای مشترکی دارد، از جمله مسائلی که در این علم مورد پژوهش قرار دارد و افزون بر دلالت شناسی آن به بحث الفاظ و نشانه شناسی نیز مرتبط است ،بررسی مسأل? چگونگی تمسک به الفاظ عموم و آثار و پیامدهای فقهی و حقوقی آن، می باشد. در پژوهش روبروی شما، نخست به بازشناسی الفاظی که در زبان عربی بر عموم دلالت دارد، پرداخته، سپس گونه های دلالت آن الفاظ را بر عموم که گاه به وضع و گاه به مقدمات حکمت است؛ مورد تحقیق و الفاظ خاص ناظر به الفاظ عموم را مورد توجه قرارداده و به تعامل و ارتباط میان الفاظ عموم و الفاظ خاص پرداخته و پرسش های موجود دراین مسأله را دراین پژوهش فرا روی خود قرارداده ایم: از قبیل این که مخصّص بلحاظ مجمل و مبیّن بودن و مصداقی و مفهومی بودن دارای شرایطی است؟ آیا تمسّک و عمل به الفاظ عموم قبل از شناسائی الفاظ خاص پسندیده است؟و در صورت لزوم فحص از مخصّص و شناسائی آن،ضرورت فحص چه مقدار است؟ پس از تخصیص عام حجّیت الفاظ عموم مخدوش می گردد یا حجّیت ظاهری آن در ماعدای شمول مخصّص باقی است؟ و به پرسش های دیگر از این قبیل.....، در این پایان نامه کوشش برآن شده تا پاسخی خردپذیرو مستدل بر پرسش های مربوط بیابیم تا از ثمرات و نتایج پاسخ ها، در مباحث فقهی و حقوقی بهره گیریم.از جمله مطالبی که دراین تحقیق روشن شده این که در بحث اجمال مخصّص، هر گاه مخصّص، متّصل و شبهه، مفهومی باشد و یا مخصّص، منفصل و دوران امر بین متباینین گردد؛ اجمال خاص به عام سرایت می کند و در نتیجه به اصالت عام عمل نمی شود، ولی اگر مخصّص، منفصل و دوران امر بین اقل و اکثر باشد، عمل به عموم الفاظ عام، بلامانع است، امّا اگر شبهه، مصداقی باشد، تمسک به عام جایز نیست مگر اینکه مخصّص لبّی باشد نه لفظی، بدیهی است تبیین مبانی هریک از فرض های موجود، ما را در ترتّب آثار فقهی و حقوقی کمک خواهد کرد، در پایان به برخی از این دست آوردهای فقهی و حقوقی، اشاره نموده ایم.

منابع مشابه

بررسی وضعیت انسان در حال کما در فقه وحقوق موضوعه

چکیدهمساله کما بیشتر از جنبه پزشکی بررسی شده است، جنبه های فقهی و حقوقی ان به طور جدی مورد بحث و بررسی اندیشمندان واقع نشده است در مورد ابهاماتی از جمله این که کما چیست و چه آثاری دارد هنوز وجود دارد. این مقاله سعی در روشن کردن ماهیت کما و اثار ان بر اطرافیان و اموال شخصی که در حالت کما وجود دارد می پردازد.این مقاله به این نتیجه رسیده است که کما، مریضی نیست بلکه نشان از یک عارضه و صدمه به قوای ...

متن کامل

قواعد عام فقه و کاربرد آن در حقوق خانواده

قواعد فقه خانواده، مجموعه قواعدی هستند که مبنای برخی از قوانین و مقررات در حقوق خانواده هستند یا در آن ها مؤثر واقع می شوند. از منظری قواعد فقه خانواده به دو دسته عام و اختصاصی تقسیم می گردند. مراد از قواعد عام، قواعدی است که علاوه بر حقوق خانواده، در دیگر معاملات یا عبادات نیز کاربرد دارند؛ مانند قاعده لاضرر، لاحرج، شروط غرور و الزام. در مقابل، قواعدی چون رضاع و فراش که تنها در حقوق خانواده کا...

متن کامل

تمسک به عام در شبهه مفهومی ومصداقی مخصص (با استقرای تام در قانون مدنی)

در این پایان نامه ابهام و اجمال در حکم خاص مورد بررسی قرار گرفته است واین سوال مطرح است که اگر حکمی عام وجود داشته باشد ودر رابطه با آن حکمی خاص و مجمل آمده باشد و مشخص نباشد تا چه اندازه دامنه ی حکم عام را محدود کرده است راه حل رفع اجمال ورسیدن به تفسیر صحیح از حکم چیست؟ با توجه به این که شبهه ای که ناشی از اجمال مخصص است یا ریشه در عدم شناخت مفهوم مخصص دارد و یا ناشی از عدم شناخت مصادیق آن ا...

بررسی تطبیقی مفهوم جنگ پیش دستانه در فقه اسلامی وحقوق بین الملل

در این مقاله بعد از بررسی مفهوم "جنگ پیش دستانه" در حقوق بین الملل عمومی و طرح دیدگاه های متفاوت پیرامون این مفهوم در حقوق بین الملل با توجه به عدم اجماع نظری و عملی بین حقوقدانان بین المللی ، بررسی مقایسه ای آن در آیات و روایات در فقه اسلامی پرداخته و به این نتیجه اشاره شده که این مفهوم به هیچ عنوان در منابع اسلامی مورد شناسائی قرار نگرفته حتی مفهوم "جهاد ابتدائی" چنین مضمونی را ایجاد نمی کند ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023