تدوین استراتژی توسعه تکنولوژی موتورهای احتراق داخلی (مطالعه موردی: گروه صنعتی ایران خودرو)

دلایل ضرورت و اهمیت این تحقیق را به شرح ذیل خلاصه و عنوان نمود : • امروزه استراتژی تکنولوژی به عنوان یکی از اصلی ترین نیازهای بنگاهها و صنایع مورد نظر قرار گرفته است. به لحاظ تأثیر گذاری عمیق این استراتژی بر روی سایر استراتژیهای عملیاتی بنگاه ، برخی از محققین و صاحبنظران این حوزه ، این استراتژی را در سطحی بالاتر از سایر استراتژیهای عملیاتی یک بنگاه طبقه بندی و منظور نموده اند . • از آنجائیکه استراتژی تکنولوژی، تفسیر استراتژی کلان سازمان در حوزه تکنولوژی بوده که این امر موجب تعیین روش کسب موقعیت برتر رقابتی و بقاء آن میگردد ، لذا تدوین آن امری حیاتی و استراتژیک می باشد. از سوی دیگر اهمیت تعیین اولویتهای سرمایه گذاری آتی در زمینه تکنولوژیهای منتخب و نیز روشهای مناسب کسب و توسعه آنها در یک سازمان / صنعت ، که از نتایج ودستاوردهای حاصل از تدوین استراتژی توسعه تکنولوژی در آن است ، تدوین استراتژی توسعه تکنولوژی در یک سازمان / صنعت را به موضوعی اجتناب ناپذیر مبدل کرده است . • اهمیت استراتژیک و کلیدی حوزه قوای محرکه به ویژه بخش موتورهای احتراق داخلی در صنعت مورد مطالعه به دلیل سهم قیمتی بالای آن در خودرو و دستیابی به دانش فنی و تکنولوژیهای مرتبط با توسعه و بهبود عملکرد این موتورها در راستای کسب مزیت رقابتی هدف اصلی این تحقیق تدوین استراتژی توسعه تکنولوژی در حوزه قوای محرکه(یکی از حوزه های 4گانه خودرو)و با تمرکز بر یکی از بخش های مهم آن(موتور احتراق داخلی)است که به طور کلی نتیجه آن دستیابی به اولویتهای سرمایه گذاری در زمینه توسعه تکنولوژی و یافتن روش مناسب جهت تأمین ، توسعه و بهره برداری از تکنولوژیهای منتخب موتور احتراق داخلی خواهد بود محقق در این تحقیق سعی دارد برای سوالات زیر پاسخ های مناسبی ارائه نماید: 1. تکنولوژی های کلیدی و استراتژیک موتورهای احتراق داخلی کدامند؟ 2. تکنولوژی های استراتژیک شناسایی شده در این حوزه، به چه میزان برای شرکت ایران خودرو جذابیت دارند؟( با توجه به معیارهای فنی، سازمانی و مالی) 3. توانمندی تکنولوژیکی بنگاه در ارتباط با تکنولوژی های استراتژیک در حوزه مورد نظر چقدر است؟ 4. اقدامات مناسب برای تکنولوژی های استراتژیک کدامند؟ این تحقیق با شناسایی، مطالعه و بررسی رویکردها و مدلهای مختلف تدوین استراتژی تکنولوژی، آغاز شده و سپس مدل مناسبی را جهت تدوین استراتژی توسعه تکنولوژی موتورهای احتراق داخلی، بکار می گیرد. پس از شناسایی تکنولوژی های موتور احتراق داخلی، با درنظر گرفتن اهداف، استراتژی ها و شرایط رقابتی سازمان در این حوزه تکنولوژی های کلیدی و استراتژیک مشخص خواهند شد. سپس جهت ارزیابی جذابیت هر یک از تکنولوژی های استراتژیک، پرسشنامه ای با لحلظ نمودن معیارهای مختلف سازمانی، مالی و فنی طراحی و توسط خبرگان، کارشناسان و مدیران این حوزه تکمیل می گردد و در پایان میزان جذابیت تکنولوژی ها با استفاده از روش وزن دهی ساده، یکی از روش های تصمیم گیری چندمعیاره، محاسبه خواهد شد. همچنین برای ارزیابی توانمندی تکنولوژیک شرکت درمورد تکنولوژی ها، ترجمان مناسبی از سطوح توانمندی تکنولوژیک مطابق با تعاریف (فنی و مهندسی) موجود در این حوزه و ادبیات و فرهنگ رایج شرکت، به کارشناسان و خبرگان ارائه شده و سطح توانمندی تکنولوژیک شرکت در هر تکنولوژی معین می شود. در انتها موقعیت تکنولوژی های کلیدی در ماتریس جذابیت- توانمندی تعیین شده و در خصوص نحوه اکتساب و تامین تکنولوژی های منتخب پیشنهاداتی در قالب استراتژی تکنولوژی ارائه می گردد. در این تحقیق جهت جمع آوری اطلاعات در خصوص شناسایی تکنولوژی های کلیدی، و نظرسنجی جهت تعیین معیارهای جذابیت، تعریف سطوح توانمندی و نیز به منظور تعیین میزان اثرگذاری تکنولوژی ها بر شاخص ها و معیارهای جذابیت و میزان توانمدی تکنولوژیک شرکت در هر تکنولوژی از نظرات و تجربیات 20 نفر از افراد آگاه (از دو جنبه علمی و عملی) در زمینه موتورهای احتراق داخلی استفاده شده است. بنابراین جامعه آماری تحقیق را ارشناسان و مدیران مرکز مطالعات وبرنامه ریزی استراتژیک شرکت ایران خودرو و کارشناسان و مدیران مرکز طراحی و تحقیقات موتور ایران خودرو(ایپکو) شکل می دهند در این تحقیق پس از شناسایی تکنولوژی های موتور احتراق داخلی و تعیین تکنولوژی های کلیدی با توجه به پیشرانه های محیطی حاکم بر این حوزه، میزان جذابیت تکنولوژی ها و همچنین سطوح توانمندی تکنولوژیک بنگاه در هریک از تکنولوژی ها مشخص گردید. سپس برمبنای موقعیت تکنولوژی های استراتژیک در ماتریس جذابیت- توانمندی، برای تکنولوژی های هر ناحیه استراتژی های خاص آن ناحیه پیشنهاد گردید. بنابراین یافته های تحقیق را می توان در موارد زیرخلاصه نمود: • پیشرانه های محیطی حاکم بر حوزه موتورهای احتراق داخلی • درخت سیستم ها و زیر سیستم های موتور احتراق داخلی و فهرستی از تکنولوژی های آن • فهرست تکنولوژی های استراتژیک و کلیدی موتور احتراق داخلی(جدول 4-2) • میزان جذابیت تکنولوژی های کلیدی(جدول 4-4) • میزان توانمندی تکنولوژیک ایران خودرو در هریک از تکنولوژی های استراتژیک ( جدول 4-5).