افزایش درون شیشه ای زیتون (رقم میشن) (olea europaea l)

زیتون (olea europaea l.) درختی است از منطقه شرق مدیترانه که از زمان های پیش از تاریخ مورد استفاده بشر قرار می گرفته است. در ایران در سال های اخیر به کشت و کار زیتون توجه زیادی شده است، به گونه ای که سطح زیر کشت باغات زیتون در سطح کشور در 15 سال گذشته، حدود 30 برابر شده است. زیتون را بیشتر با استفاده از قلمه و در گلخانه های مجهز به سیستم مه افشانی می افزایند. استفاده از روش های درون شیشه ای برای افزایش زیتون یک روش جایگزین بسیار مهم به شمار می رود. این فنون برای برخی ارقام موفقیت آمیز و برای سایرین غیر موفق ارزیابی شده اند. این پژوهش به منظور ارائه یک پروتوکول کارامد و تجاری برای ریزازدیادی رقم میشن انجام شد. بر اساس یافته های این پژوهش استفاده از الکل 70 درصد برای 1 دقیقه و کلراکس 10 درصد برای 10 دقیقه در گندزدایی سطحی ریزشاخساره های زیتون به همراه تیمار گند زدایی درونی ضروری ارزیابی شد. قابلیت بالای استفاده از نانونقره (4 میلی گرم در لیتر در محیط کشت) برای گندزدایی درونی ریزنمونه ها نشان داده شد. همچنین برای مهار تولید مواد فنولی و از بین رفتن ریزنمونه ها، پس از 2 ساعت غوطه وری در آب استفاده از آمیخته 100 میلی گرم در لیتر اسید آسکوربیک و اسید سیتریک به عنوان آنتی اکسیدان مورد تاکید قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان دادند که محیط کشت ms نیم غلظت جهت تولید تجاری زیتون مناسب است. همچنین قابلیت بالای بنزیل آدنین (به غلظت 2/1 میلی گرم در لیتر) در پرآوری شاخساره و قابلیت جایگزین شدن آن به جای زآتین نشان داده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، بر استفاده از جیبرلیک اسید (به غلظت 2/08 میلی گرم در لیتر) در افزایش پرآوری و رشد و نمو ریزنمونه های زیتون تاکید گردید. برای ریشه دار کردن ریز نمونه ها از ایندول بوتیریک اسید استفاده شد. ریزنمونه های زیتون به خوبی با استفاده از ایندول بوتیریک اسید (به غلظت 4 میلی گرم در لیتر) ریشه دار شدند. به منظور سازگار نمودن گیاهچه های به دست آمده، از سیستم مه افشان متداول در گلخانه های تجاری استفاده گردید. در این شیوه، گیاهچه ها به راحتی و با تلفات کم، با محیط بیرون سازگار شدند. پروتوکول ارائه شده در این پژوهش برای ریزافزایی زیتون رقم میشن برای تولید انبوه و ریشه زایی رقم میشن زیتون طی یک دوره سه تا چهار ماه کارآیی بالایی دارد. اما کارآیی آن در مورد ریزافزایی سایر ارقام زیتون نیز باید مورد ارزیابی قرار گیرد.