بررسی رابطه سواد اطلاعاتی و تفکر خلاق دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه اراک

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ سواد اطلاعاتی و تفکر خلاق دانشجویان دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه اراک با تأکید بر استانداردهای سواد اطلاعاتی انجام شده است . در این تحقیق ، سؤالات پژوهشی بر اساس مؤلفه های سواد اطلاعاتی(تعیین و تشخیص نیاز اطلاعاتی، جایابی و دسترسی به اطلاعات، ارزیابی نقادانۀ اطلاعات ، استفادۀ مؤثر و مسئولانۀ اطلاعات )و بررسی رابطۀ هریک از آنها با میزان خلاقیت دانشجویان مطرح شده است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیۀ دانشجویان دانشکدۀ علوم انسانی بوده که در مجموع 2500 نفر می باشند . حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 200 نفر انتخاب گردیده است. به منظور بررسی سؤالات تحقیق از یک پرسشنامۀ محقق ساخته سواد اطلاعاتی و پرسشنامۀ سنجش خلاقیت تورنس استفاده شده است . پرسشنامۀ محقق ساخته شامل 29 سؤال پنج سطحی در قالب مقیاس درجه بندی لیکرت است . پس از تعیین روایی سؤالات پرسشنامه،ضریب پایایی پرسشنامه 90/0 به دست آمد . همچنین از پرسشنامۀ سنجش خلاقیت تورنس شامل 60 سؤال برای تعیین میزان خلاقیت دانشجویان استفاده شده است . برای تجزیه و تحلیل داده ها و پاسخگویی به پرسش های پژوهش با کمک نرم افزار spss، از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل ها نشان می دهد که بین سواد اطلاعاتی دانشجویان و خلاقیت آنها رابطه و همبستگی معنادار وجود دارد . به این معنی که هرچه مهارتهای دانشجویان در زمینۀ سواداطلاعاتی بیشتر باشد آنها خلاقیت بیشتری را هم در این زمینه از خود نشان می دهند و بالعکس. علاوه بر این نتایج نشان می دهد که هر یک از چهار مؤلفه تعیین وتشخیص نیاز اطلاعاتی،جایابی ودسترسی به اطلاعات، ارزیابی نقادانه اطلاعات وتلفیق آن به دانش پایه، و استفاده مؤثر و مسئولانه اطلاعات همبستگی معناداری با میزان خلاقیت دانشجویان دارد . در بررسی تفاوت دانشجویان دختر و پسر در سواد اطلاعاتی و خلاقیت نتایج تفاوت معناداری را بین دو گروه نشان نمی دهد. اما در بررسی تفاوت رشته های تحصیلی در سواد اطلاعاتی و خلاقیت نتایج گویای آن است که بین رشته های تحصیلی در دو متغیر سواد اطلاعاتی و خلاقیت تفاوت معناداری وجود دارد. براساس نتایج بدست آمده پیشنهاد می گردد مراکز دانشگاهی به امر آموزش مهارتهای سواداطلاعاتی و پرورش خلاقیت در دانشجویان توجه خاصی داشته باشند . این امر می تواند در قالب همایشها و کارگاههای آموزشی از سوی مسئولان آموزشی دانشگاهها برگزار گردد. همچنین مراکز اطلاع رسانی و کتابخانه ها جهت استفاده دانشجویان به منابع اطلاعاتی غنی مجهز گردند.