بررسی مولکولی حساسیت به سموم در شته پنبه و جالیز (aphis gossypii)

حساسیت دو جمعیت شته پنبه aphis gossypii جمع آوری شده از روی دو میزبان پنبه و خربزه در مزارع تربت جام به حشره کشهای پی متروزین، اکسی دیمتون متیل ، ایمداکلوپراید و پریمیکارب در شرایط انکوباتور (دمای22 ± 20درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 5 ± 55 درصد و دوره نوری 16 روشنایی و 8 ساعت تاریکی) بررسی شد. آزمایش های زیست سنجی به روش غوطه وری برگ صورت گرفت. میزان lc50 برای حشره کشهای مذکور به ترتیب 452 پی پی ام،1810 پی پی ام، 209 پی پی ام و 1427 پی پی ام در جمعیت شته پنبه جمع آوری شده از روی پنبه و برای جمعیت جمع آوری شده از روی خربزه به ترتیب 625 پی پی ام، 523 پی پی ام، 125پی پی ام و 688 پی پی ام بود. بر پایه مقادیر lc50 ، جمعیت پرورش یافته روی خربزه، 1/6برابر حساس تر به ایمداکلوپراید، 2/7 برابر حساس تر به پریمیکارب، 3/5 برابر حساس تر به اکسی دیمتون متیل و 1/4 برابر مقاوم تر به پی متروزین بود. حشره کش کونفیدور در کمترین غلظت، بیشترین تاثیر را در کوتاه ترین زمان از خود نشان داد و حشره کش پی متروزین کمترین تاثیر را داشت. فعالیت استرازی در جمعیت شته پنبه، هنگامی که از آلفا نفتیل استات بعنوان سوبسترا استفاده شد، 1/6 برابر جمعیت شته جالیز بود و زمانی که از سوبسترای بتا نفتیل استات استفاده گردید، این نسبت 1/3 بود. تفسیر عکسهای حاصل از الکتروفورز بیانگر این مطب بود که شته پنبه دارای استرازهای فراوانتری نسبت به شته جالیز بوده، لذا با انجام سم زدایی بیشتر، حساسیت کمتری نسبت به حشره کش ها از خود نشان می دهد. آزمون بررسی پی اچ نشان داد که پی اچ 7 بهترین محیط را برای فعالیت استرازهای شته پنبه بوجود می آورد. نتایج نشان دادند که نسبت غیر حساس شدن آنزیم استیل کولین استراز شته پنبه نسبت به شته جالیز در مورد حشره کش های اکسی دیمتون متیل و پریمیکارب به ترتیب 3/4 و 1/3 برابر بود. این نتایج دلایل محکمی برای برتری نسبی بسیار زیاد حساسیت شته خربزه نسبت به شته پنبه به این دو حشره کش، به ویژه متاسیستوکس بود.