بررسی تطبیقی انسان شناسی در نهج البلاغه و اگزیستانسیالیسم غیر الحادی (مارسل و یاسپرس)

پایان نامه
چکیده

چکیده شناخت حقیقت انسان ، شرط پیمودن راه کمال و سعادت است . به همین خاطر تعالیم وحیانی ، به طور کامل به این امر پرداخته اند، هم چنان که یکی از محورهای اساسی تأملات و مجاهدت های علمی و عملی اندیشمندان ،عرفا و فلاسفه نیز قلمداد می شود. امام علی (ع ) که خود به اوج کمال انسانی نائل آمده است ، در نهج البلاغه ، با اشاره به پیوند عمیق انسان با خالق خویش ، با ارائه راه کارهایی جامع و عملی در تهذیب نفس ، طریق تکامل او را به روشنی ترسیم می کند. در این میان یاسپرس و مارسل ، دو فیلسوف اگزیستانس ، هم چون سایر هم فکران خود، بنای فلسفه شان را بر شناخت این معمای بزرگ نهادند و با رویکردی فردی و انضمامی و رد تقلیل انسان به یکی از شئون او، سعی در کشف این حقیقت نمودند. در بررسی تطبیقی دیدگاه نهج البلاغه با اگزیستانسیالیسم غیرالحادی در باب شناخت انسان ، ابتدا امکان شناخت انسان را پی می گیریم ، که هم در نهج البلاغه ، هم در آرای یاسپرس و مارسل ، امکان حصول این شناخت به طور کامل ، از طریق علوم متعارف بشری رد می شود. یاسپرس روشنگری وجود و مارسل طریق راز، تأمل ثانویه و در خود فرو رفتن را پیش گرفته ، اما امام علی (ع ) آدمی را به چنگ زدن به دین الهی و بهره گیری از معارف وحیانی در خودشناسی دعوت می کند. امام علی (ع )، گرچه انسان را دو بعدی می داند، اما هویت و حقیقت انسانی را، روح یا نفس او، که برخاسته ازنفخه الهی است ، معرفی می کند. مارسل در بیان حقیقت انسان ، از انسان متجسد سخن می گوید. در حالی که یاسپرس اصلی ترین وجه آدمی را اگزیستانس می داند، که میان آن با روح یا نفس شباهت هایی یافت می شود. در نهایت ، در این تحقیق به بررسی مقوله هایی می پردازیم ، که هم در نهج البلاغه و هم به نظر یاسپرس ومارسل ، در تحقق حقیقت انسان نقش عمده ای ایفا می کنند. مهم ترین این مقوله ها ارتباط انسان در سطوح مختلف یعنی ارتباط با خود، خدا، دیگران و جهان ، آزادی و اختیار، و عشق است . کلیدواژها: وجود انسان - ماهیت انسان - ارتباط - آزادی - انتخاب .

منابع مشابه

بررسی و نقد انسان محوری الحادی از دیدگاه نهج البلاغه

چکیده : مباحث انسان شناختی از مهمترین مباحثی است که در بین فیلسوفان و اندیشمندان و حتی در ادیان مطرح است و این مباحث تا آنجا پیش رفته که انواع نظریه های مختلف در مورد انسان و ابعاد وجودی اش پا به عرص? ظهور گذاشته است. این رساله به نقد و بررسی شاخص ترین مکتب انسان محورِ الحادی ، یعنی مکتب «ژان پل سارتر» با استفاده از مبانی انسان شناختی امام علی (ع) در نهج البلاغه می پردازد. سارتر که خود را یک ...

15 صفحه اول

بررسی تطبیقی سیمای انسان کامل در خطبۀ متقین نهج البلاغه و آثار عزیزالدین نسفی

 انسان کامل آن انسانی است که همۀ ارزش‌های انسانی در او به طور هماهنگ با یگدیگر رشد کند . اولین کسی که اصطلاح انسان کامل را در عرفان وضع کرد ابن عربی، از عرفای قرن ششم بود. پس از او عزیزالدین نسفی، در قرن هفتم، نخستین نویسنده‌ای است که کتابی با نام «الانسان کامل» را نگاشت. موضوع این مقاله ، بررسی تطبیقی سیمای انسان کامل با توجه به خطبۀ متقین و آثار عزیز نسفی می‌باشد. از آن‌جا که انسان کامل یکی ا...

متن کامل

بررسی تطبیقی عوامل موثر بر رفتار اخلاقی در نهج البلاغه و نظریه های روان شناسی

ﻫــﺪف اﯾــﻦ ﭘــﮋوﻫﺶ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘــﯽ «عوامل موثر بر رفتار اخلاقی» در« نظریه های روان شناسی»و «ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ» می باشد. روش ﭘﮋوﻫﺶ، این مقاله از نوع نظری بنیادی است. ﺑﺪﯾ ﻦﻣﻨﻈﻮر ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎ لﻫﺎی اﺧﯿﺮ در نظریه های روان شناسی ﺑﺮرﺳﯽ و پنج نظریه ی طبیعت گرایی،نظریه ها ی یادگیری و شرطی سازی،نظریه های شناختی،نظریه های اجتماعی-فرهنگی و نظریه های هویت-شخصیت اﻧﺘﺨﺎب ﺷـﺪند و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ با ﻧﻈﺮات اﻣﺎم ﻋﻠـﯽ (ع )د...

متن کامل

جامعیت انسان کامل در نهج البلاغه

یکی از برجسته‌ترین و اساسی‌ترین ویژگی‌های انسان کامل، جامعیت اوست و این بدین معنی است که کلیه مراتب وجودی عالم را  واجد است و همه ویژگی‌ها و ابعاد نشئات سابق و لاحق در وجود او ظهور یافته است.  حقیقت «وجود» که همان حق‌تعالی است، دارای ظهور و بطونی است. ظهور آن عالم هستی است و بطون آن «اسمای الهی» است. برزخ جامع و واسطه‌ میان این دو همان انسان کامل می‌باشد. به‌عبارت‌دیگر، انسان کامل واجد تمام خصو...

متن کامل

بررسی تطبیقی متون نهج البلاغه و اشعار حکمی سامی بارودی

محققان از طریق ادبیات تطبیقی روشی را به‌دست می‌آورند که به‌واسطه آن، دیدگاه انسان در مطالعه آثار ادبی عمیق گشته و به بررسی پیوندهای آثار ادبی و نویسندگان ملل مختلف و کشف منابع الهام‌بخش آنها می‌انجامد. بررسی تطبیقی سخنان امام علی× در نهج البلاغه و اشعار حکمی سامی بارودی تلاشی است مبتنی بر روش تطبیقی برگرفته از مکتب فرانسوی برای بررسی تاثیرپذیری یا عدم تاثیرپذیری پیشوای شعر معاص...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023